Hoe nu verder met de wolf in Nederland?

Woensdag 6 juli namen IFAW (International Fund for Animal Welfare) en de Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging het rapport Hoe verder met de wolf in Nederland? Een verkenning naar de kansen voor een maatschappelijke dialoog over de toekomst van de wolf in Nederland in ontvangst op een bijeenkomst in de Mauritskazerne in Ede. De gemeente Ede was gastheer van deze bijeenkomst.

Bereidheid tot dialoog is groot

De fase van het verkennen van standpunten en belangen van een breed scala aan belanghebbenden ten aanzien van de aanwezigheid van de wolf in Nederland is dit voorjaar gestart. Uiteindelijk hebben maar liefst 35 uiteenlopende, maatschappelijke organisaties meegewerkt aan deze verkenning, inclusief de Jagersvereniging en IFAW. Vrijwel alle organisaties hebben een positieve houding ten aanzien van een maatschappelijke dialoog over de toekomst van de wolf in Nederland. Veel van de redenen voor deze houding hebben te maken met de wens voor een bredere, evenwichtigere en meer genuanceerde discussie. Hiermee kan begrip gekweekt worden voor andere meningen over de terugkeer van de wolf in Nederland.

Deze genoemde wens is niet vreemd, want de terugkeer van de wolf is door de afgelopen jaren heen een voortdurende bron van discussie, waarbij de polarisatie op het onderwerp steeds verder toeneemt. Voor- en tegenstanders nemen stevig stelling, vooral vanuit emotionele argumenten.

Niemand gebaat bij polariserend verhaal rond de wolf

De Jagersvereniging en IFAW Nederland – twee organisaties die op het oog uiteenlopende belangen nastreven – hebben gezamenlijk het initiatief genomen voor een brede maatschappelijke dialoog, met alle relevante belanghebbenden. De organisaties hebben onafhankelijk adviseur Steven de Bie in de arm genomen om de mogelijkheiden kansen te verkennen als eerste stap richting de daadwerkelijke dialoog.

Joep van Mierlo, directeur IFAW Nederland: “Wij hebben dit initiatief opgezet vanuit een gezamenlijk inzicht dat niemand gebaat is bij een gepolariseerd verhaal rond de wolf. In Nederland, en wat ons werk betreft in de hele wereld, moeten we weer leren om samen te leven met de natuur. De wolf is hierbij slechts een concreet en sprekend voorbeeld. Uiteindelijk is het samenleven met de natuur, dus ook met de wilde dieren, essentieel voor het voortbestaan van de biodiversiteit en de ecosystemen overal ter wereld. Dit rapport bewijst duidelijk dat er behoefte aan en draagvlak voor een eerlijke dialoog is. Het is nu aan ons allemaal, om deze volgende stap gezamenlijk te zetten.”

Willem Schimmelpenninck van der Oije, directeur Jagersvereniging: “Als Jagersvereniging weten wij als geen ander hoe ‘onbekend, onbemind’ maakt. Een verhaal is nooit alleen zwart of wit, de komst van de wolf is dat ook niet. Wij zijn van mening dat in de maatschappelijke dialoog over de wolf niet alleen wetenschappers, overheden of dierhouders gehoord moeten worden. Juist een brede inventarisatie van meningen en gevoelens rondom de terugkeer van de wolf in het Nederlands landschap kan bijdragen aan een breed draagvlak en een eerlijk gesprek.”

Toewerken naar een gezamenlijke en gedragen visie

De organisaties werken via een Mutual Gains Approach of ‘MGA-proces’: een proces met meerdere belanghebbenden om een breed gedragen, op consensus gebaseerde visie te ontwikkelen op de wijze waarop in Nederland met de wolf kan worden (samen)geleefd. Het MGA-proces met als thema ‘de toekomst van de wolf in Nederland’ heeft een stapsgewijze aanpak. Elke fase heeft een eigen subdoel heeft en iedere organisatie kan op elk moment in- of afhaken. Het uiteindelijke doel is dat er een gezamenlijke en gedragen overeenkomst komt, die de samenleving en de overheid informeert over de visie op het thema ‘wolven in Nederland’. Dit moet vervolgens leiden tot morele en maatschappelijke kaders waarbinnen de wolvenpopulatie in Nederland kan leven en ontwikkelen.

Het hangt niet af van de wolf, maar van ons allemaal

De bijeenkomst op 6 juli werd geopend door wethouder Van der Schans, voor Landbouw en Natuur, van de Gemeente Ede. Tijdens de verkenning van de resultaten van het rapport werd er op een interactieve wijze met de deelnemende partijen over samenwerking en standpunten gesproken. Er was een grote vertegenwoordiging aanwezigvan terreinbeheerders, natuur-en dierenbeschermers, grondgebruikers, belangenverenigingen en overheidsinstanties.

René Verhulst, burgemeester van Ede: “Wat een hele mooi waarneming uit het rapport is, is dat het van ons allemaal afhangt wat het succes van dit proces wordt. En dus ook hoe het verder gaat met de wolf, dat heeft de wolf zelf niet in de hand. Dat geeft ook een verantwoordelijkheid. De dialoog is een succes als alle voor- en nadelen naast elkaar staan, ze transparant zijn en dat je er met elkaar over blijft praten.”

De conclusie van het rapport is dat er ruimte is voor een dialoog aangezien - bijna - alle partijen bereid zijn om aan de dialoog mee te doen. Alle gespreksonderwerpen zijn duidelijk gedefinieerd. Wel moet er aan bepaalde voorwaarden worden voldaan. Ook is er behoefte aan een gemeenschappelijke feitenbasis. Dat is nu de volgende stap in het project. Deze ‘joint fact finding’ vormt dan de basis voor vier rondetafelgesprekken, om uiteindelijk naar een overkoepelend akkoord toe te werken. Op deze manier kan de dialoog tot duurzaam resultaat leiden.

Tekst: IFAW
Foto's: Cees van Kempen