De Landelijke Vlinderdag 2022 terugkijken

Het programma was opgedeeld in drie blokken. Via de links in de titels kunt u een pdf van de presentatie downloaden. Onderaan dit bericht staat een link naar de opnamen van de dag, met hieronder, per presentatie, de tijdcode waarop deze start. De eerste lezing, van Michiel Wallis de Vries, wordt zo snel mogelijk ook online gezet, en is al wel als pdf te downloaden.

Blok 1: Terugkijken en vooruitzien

Michiel Wallis de Vries (pdf; 2,9 MB), tien jaar vlinder-hoogleraar: Wat weten we nu meer?

Door de band met de universiteit aan te halen kregen we de kans om nieuwe kennis op te doen. Via de vlinders begrijpen we nu beter waarom insecten achteruitgaan, of het nu om de invloed van klimaat, stikstof, pesticiden of lichtvervuiling gaat. Ze houden ons mensen een spiegel voor over hoe we met onze omgeving omgaan. Kunnen vlinders als voorbeeld dienen voor de menselijke maat?

Gerdien Bos (min 0:30) (pdf; 4,6 MB): 25 jaar meetnet libellen.

In 2022 gaat het vijfentwintigste telseizoen van het meetnet libellen van start; een mijlpaal die niet mogelijk was geweest zonder alle toegewijde libellentellers. In deze presentatie gaan we in vogelvlucht door vijfentwintig jaar meetnet heen. We zien ups en downs, bijvoorbeeld de enorme vooruitgang van de vuurlibel, maar ook het vrijwel verdwijnen van de venglazenmaker.

Chris van Swaay (min 14:00) (pdf; 5,4 MB): 25 jaar NEM: vinger aan de pols van de Nederlandse natuur.

Niet alleen vlinders en libellen worden geteld: binnen het Netwerk Ecologische Monitoring (NEM) worden veel meer groepen geteld, zoals vogels, planten en reptielen. Daarmee kunnen we de ontwikkelingen van de biodiversiteit in Nederland nauwgezet volgen. Hoe doen onze vlinders en libellen het ten opzichte van de andere dieren?

Roy van Grunsven (min 26:00) (pdf; 2 MB): Uitdagingen bescherming libellen, nachtvlinders en dagvlinders.

De komende decennia komt veel op ons af, dat is duidelijk. Maar hoe pakt de omschakeling naar kringlooplandbouw uit? Wordt de stikstofcrisis opgelost? En bovenal, hoe gaat het klimaat in Nederland veranderen en wat zijn de gevolgen daarvan? Al deze dingen hebben enorme effecten op onze natuur, inclusief vlinders en libellen. Dat willen we niet alleen kunnen volgen maar ook kunnen sturen, zodat vlinders en libellen hier optimaal van kunnen profiteren.

Blok 2: Onderzoek, nu en in de toekomst

Hans van Gasteren (min 44:00) (pdf; 1,4 MB): Van vogelradar naar insectenradar?

Ook met radar kun je naar insecten in de lucht kijken. Hans laat zien wat deze geavanceerde systemen allemaal van vliegende insecten kunnen waarnemen, hoe insectenmonitoring 24/7 eruitziet en dat je de zelfs vleugelslagen kunt meten, waarmee je een idee krijgt over de grootte. Helaas kun je geen soorten herkennen. Het betreft vooral een gezamenlijke ontdekkingstocht, omdat de spreker geen insectenonderzoeker is, maar wel de beschikking heeft over een netwerk van deze sensoren in Nederland.

Bart van Camp (min 1:03:40) (pdf; 15,6 MB): Nachtvlinders voor het voetlicht.

Bart van Camp, een Vlaamse nachtvlinderaar, is daar intensief mee bezig en heeft als missie om de nachtvlinders zoveel mogelijk onder de aandacht te brengen. Daarvoor heeft hij fraaie methoden ontwikkeld, die hij op de Vlinderdag met ons deelt. Zo gaat hij met zijn nachtvlinderval op bezoek bij BB’ers, bekende Belgen, om te kijken welke motten er bij hen in de tuin zitten.

Cristina Sevilleja (min 1:15:00) (pdf; 2 MB): Kwartiertellingen: het nieuwe vlinderen.

Vlinders tellen was nog nooit zo eenvoudig. Kwartiertellingen is een nieuwe methode om overal in Europa vlinders te tellen met de ButterflyCount-app. U kunt vlinders registreren in de tuin, in een weiland, langs een beekje of tijdens een wandeling, en helpt ons tegelijkertijd meer over vlinders te ontdekken. De app volgt je route en geeft gedetailleerde informatie van elk vlinderregister! Laten we genieten van het tellen van vlinders!

Irma Wynhoff (min 1:29:15) (pdf; 6,6 MB): Met een drone op zoek naar een uitgestorven vlinder. Medewerkers van De Vlinderstichting zijn niet alleen in Nederland actief, maar in heel Europa, ook op een ver weg gelegen eiland als Madeira. Irma Wynhoff neemt u mee naar dit eiland en vertelt over het onderzoek dat ze daar hebben uitgevoerd.

Blok 3: Genieten en beschermen

Annette van Berkel (min 1:44:30): Libellen in je tuin.

Met schitterende filmbeelden neemt Annette je mee de tuin in. Welke libellen kom je daar tegen en hoe kun je nog veel meer libellen in je tuin krijgen?

Nora Thierry (min 2:00:00) (pdf; 6,4 MB): Onder het maaiveld en vlinders.

De levensloop van vlinders is complex, zeker als het gaat om hun relatie met de bodem. De Vlinderstichting werkt aan een groot bodemprogramma, ‘Onder het Maaiveld’. In deze lezing leggen we uit waarom een gezonde bodem zo belangrijk is en hoe we nu een waarderingssysteem ontwikkelen. Zo kan de bodemkwaliteit verbeteren. En dat is nodig voor heel veel soorten.

Anthonie Stip (min 2:13:20) (pdf; 2,6 MB): Over het maaiveld: Kleurkeur. Hoe houden we onze bermen en dijken leefbaar voor insecten, planten en andere biodiversiteit? Het keurmerk Kleurkeur van De Vlinderstichting en Stichting Groenkeur biedt daarvoor soelaas. In deze presentatie laten wij zien waar Kleurkeur voor staat en welke opmerkelijke resultaten er geboekt zijn.

Laura Peters (min 2:26:30): De avonturen van Laura bij De Vlinderstichting.

Laura Peters is een nieuwe medewerker bij De Vlinderstichting en beleeft daar allemaal spannende avonturen. In haar filmpje neemt ze u mee op onderzoek.

Kars Veling (min 2:37:25) (pdf; 13,2 MB): Over winnaars en verliezers, ‘Dagvlinders in Nederland’.

Wie had dat kunnen denken, een jaar of 25 geleden? Het staartblauwtje in Limburg, kaasjeskruiddikkopjes in Zeeuws-Vlaanderen, keizersmantel en grote vossen op allerlei plekken in het land en Noordwest-Overijssel als een van de topplekken voor grote weerschijnvlinder. Maar toen telde je van elke tien heivlinders op de Veluwezoom één kleine heivlinder, waren er nog een tiental plekken waar je veenbesvlinders kon vinden en was de argusvlinder nog verspreid door het hele land aanwezig. Deze presentatie toont plussen en minnen in schitterende foto’s.

De opgenomen presentaties op de Landelijke Vlinderdag 2022 kunt u hier terugkijken. Bij de sprekers hierboven staat de tijd waarop ze te zien zijn. De presentatie van Michiel Wallis de Vries is door een technische storing niet opgenomen, maar deze zal zo spoedig mogelijk worden toegevoegd.

Tekst: Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto’s: Joost Uittenbogaard