Glasaalmonitoring 2021: vrijwilligers gezocht voor behoud van de paling

Ook voor komend seizoen zoeken we weer gemotiveerde kruisnetvissers. Doe jij ook mee?

Ernstig bedreigd

Voor de meeste mensen is het inmiddels geen verrassing meer: de Europese aal is ook in 2020 internationaal nog steeds een ernstig bedreigde diersoort. Ieder voorjaar trekken jonge, doorzichtige glasalen vanaf zee onze binnenwateren in, meestal met een piek in april. Sinds 2000 schommelt de intrek in de Noordzeeregio rond de anderhalve procent ten opzichte van de jaren 60 en 70. 

Kruisnetten langs de hele kustlijn

Op tientallen locaties langs de Nederlandse kust worden, in verschillende samenwerkingsverbanden, glasalen geteld met behulp van kruisnetten. De monitoring wordt voor een groot deel uitgevoerd door vrijwilligers. Dit gebeurt bij obstakels op de migratieroute, zoals gemalen en sluizen. Hiermee worden de migratieknelpunten voor glasaal en andere soorten, zoals de driedoornige stekelbaars, in beeld gebracht zodat waterbeheerders maatregelen kunnen nemen om de intrekmogelijkheden te verbeteren.

Belangrijke data

Daarnaast laten de gegevens aan de hand van langjarige indexen zien hoe de intrek ervoor staat. Zo bleek uit de metingen dat 2018 de hoogste intrek van glasaal kende sinds het jaar 2000. De glasaalintrek bleek in 2019 helaas een stuk lager dan in het jaar daarvoor en 2020 laat weer een lage intrek zien, vergelijkbaar met de jaren vóór 2018. Ook de intrek voor de gehele Noordzee laat zien dat het gehoopte voorzichtige herstel voor de Europese aal uitblijft (pdf; 0,5 MB).

Monitoring met vrijwilligers essentieel

Naast het inzichtelijk maken van hoe het gaat met de intrek van glasaal, hebben de inspanningen van de vrijwilligers ook geleid tot concrete maatregelen. Zo legde Waterschap Scheldestromen vorig jaar een nieuwe vispassage aan bij Gemaal de Noord op Tholen.

Daarnaast werd een aantal reeds aangelegde vispassages onderzocht op efficiëntie, waarna verbeteringen werden doorgevoerd, zoals bij gemaal Schoute in Scheveningen. De grote bijdrage die de vrijwilligers leveren aan het aalonderzoek bleef niet onopgemerkt.

Zo ontvingen de vrijwilligers in juni 2019 een internationale onderscheiding. In 2020 hebben de vrijwilligers van de glasaalmonitoring tijdens de coronacrisis laten zien hoe gedreven ze zijn om bij te dragen aan het herstel van de paling en ging de monitoring, met inachtneming van de richtlijnen van het RIVM, onverminderd door!

Zo kun je meedoen

We hebben altijd vrijwilligers nodig, vooral op specifieke plekken. Lijkt het je leuk om je samen met anderen in te zetten voor het herstel van de aal? Materiaal en instructies krijg je van ons. Meer informatie over onder andere locaties vind je hier: ravon.nl/glasaal. Doe mee! Want trekvissen tellen is visstand herstellen!

De glasaalmonitoring vindt plaats volgens de op de dat moment geldende regels van het RIVM. De foto's met daarop vrijwilligers stammen van voor de coronacrisis. 

Steun

Het project glasaalmonitoring wordt mogelijk gemaakt door de bijdrage van de Nationale Postcode Loterij.

Tekst: Maurice Kooiman, Mick Vos, Edo Goverse, Iwan Hoving, Fabian Smith, Sanne Ploegaert, Jeroen van Riet, Martijn Schiphouwer, RAVON
Foto’s: Jelger Herder; Andres Monna; Iwan Hoving, Noorderkrant; Mark Groen

Meer informatie: Sanne Ploegaert

Projectpartners: Hoogheemraadschap van Rijnland, Sportvisserij MidWest Nederland, Sportvisserij Zuidwest Nederland, Rijkswaterstaat West-Nederland Noord, Provincie Noord-Holland, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Waternet/Waterschap Amstel, Gooi en Vecht, Gemeente Amsterdam, Port of Amsterdam, Hoogheemraadschap van Delfland, Waterschap Hollandse Delta, Rijkswaterstaat West-Nederland Zuid, Provincie Zuid-Holland, Waterschap Scheldestromen, Rijkswaterstaat Zee en Delta, Provincie Zeeland, World Fish Migration Foundation, Wetterskip Fryslân, Waterschap Noorderzijlvest, Sportvisserij Fryslân, Sportvisserij Groningen Drenthe, Nationale Postcode Loterij, Waddenfonds, Hogeschool van Hall Larenstein.