Onderzoek naar de bedreigde en mysterieuze zee-engel

Het onderzoeksteam van de universiteit van Las Palmas (Gran Canaria), het Koenig onderzoeksinstituut (Bonn) en de Zoological Society of London onderzoekt de mysterieuze haaiensoort met ondersteuning van WWF. De zee-engel is een ‘platte haai’ en wordt soms aangezien voor een rog. Hij gebruikt zijn brede borstvinnen om over de zeebodem te glijden en wacht verborgen onder het zand of de modder van de zeebodem op zijn prooi. De soort kwam vroeger veel voor in de Noordoost-Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee. Nu zijn er nog maar een paar populaties over, waaronder een unieke groep rond de Canarische Eilanden. 

Raadsels ontrafelen

Wetenschappers begrijpen nog niet genoeg over hoe volwassen zee-engelen hun leefgebied kiezen en gebruiken. Daardoor kunnen we de soort nog niet effectief beschermen. In 2018 startte daarom het ‘Angel Shark Project: Canary Islands'. In dit onderzoek wordt akoestische telemetrie gebruikt om het ruimtegebruik en het gedrag van deze raadselachtige soort te onderzoeken.

Bij akoestische telemetrie brengen onderzoekers gecodeerde akoestische ‘pingertags’ op elk dier aan en plaatsen ze een netwerk van hydrofoonontvangers. Elke keer dat een getagde zee-engel binnen het bereik van een van de ontvangers zwemt, wordt deze geregistreerd. Op een later moment worden deze gegevens opgehaald.

Een primeur voor de zee-engel

Het onderzoek vindt plaats in La Graciosa Marine Reserve (LGMR) bij het eiland La Graciosa ten noorden van Lanzarote. Het is het grootste zeereservaat van Spanje en een belangrijke leefgebied voor zee-engelen. Het taggen van zee-engelen met akoestische tags was nog niet eerder gedaan, dus hebben de onderzoekers samen met ingenieurs en andere wetenschappers eerst een innovatieve methode bedacht om dit te kunnen doen. Deze methode beperkt de stress van de procedure voor de dieren tot een minimum.

Zenden en ontvangen

Tijdens twee expedities in juli en november 2018 werden zeven akoestische ontvangers geplaatst rond het eiland La Graciosa, en werden 22 zee-engelen uitgerust met akoestische labels. In november 2019 hebben de onderzoekers de gegevens van deze ontvangers gedownload, 32 extra zee-engelen getagd en vier extra ontvangers geplaatst, waarvan drie op 120 meter diepte.

30.000 waarnemingen geregistreerd

Inmiddels hebben de onderzoekers de resultaten van de eerste ontvangers binnen. Zij onthullen bijna 30.000 zee-engelwaarnemingen rond het eiland La Graciosa! De gegevens van de later geplaatste ontvangers zijn nog niet binnen. Wanneer de onderzoekers alle informatie compleet hebben, kunnen ze het habitatgebruik en de bewegingen van de zee-engelen op de Canarische Eilanden beter begrijpen en een ​​beheerplan voor het zeereservaat ontwikkelen. In de komende jaren gaan de onderzoekers door met het akoestisch taggen van de zee-engelen in dit gebied en breiden we dit werk samen uit naar andere eilanden van deze belangrijke archipel.

Klik hier om meer over dit project te lezen en de video te bekijken (Engelstalig).

Tekst: WWF-Nederland
Foto's: Angel Shark Project