Weinig muizen op de Veluwezoom dit voorjaar

In het bos op de Veluwezoom plaatsen we jaarlijks aan het begin van het voorjaar 360 zogenaamde lifetraps. Dit zijn vallen waarin de muizen blijven leven, en na het aanbrengen van een kleine markering ter herkenning weer worden losgelaten. De hoeveelheid in het bos te vangen muizen (bosmuis en rosse woelmuis) is afhankelijk van de hoeveelheid mast in de herfst ervoor. In jaren dat er mast is geweest (gemiddeld eens per twee jaar) lopen op de Veluwezoom in het voorjaar 10 tot 45 individuen in een lifetrap. Als er twee achtereenvolgende jaren mast is geweest, kan de muizenpopulatie pas echt groeien en kan dit aantal oplopen tot rond de 90 individuen.

Ook weinig muizen in de pijpestrovelden

Niet alleen in het bos volgen we jaarlijks het aantal muizen, ook in pijpestro/heidevelden houden we de muizenstand met behulp van 80 lifetraps in de gaten. Het gaat daarbij doorgaans om aardmuizen en een enkele keer om dwergmuizen. Het aantal gevangen muizen in de pijpestrovelden was dit voorjaar met één individu het laagst sinds de start van de monitoring in dit vegetatietype in 2013. In de voorgaande jaren lag dat aantal tussen de 6 en 26 muizen. De muizenstand in het bos laat doorgaans grotere schommelingen zien dan de muizenstand in de pijpestrovelden. Het is niet duidelijk waarom de stand in de pijpestrovelden dit jaar zo laag is.

Effecten van het lage aantal muizen op andere soorten

Er zijn verschillende diersoorten die voor hun voortplantingssucces voor een groot deel afhankelijk zijn van de hoeveelheid muizen. Zo bleek voorgaande jaren dat in jaren dat er weinig muizen zijn, de bosuilen maar weinig jongen groot krijgen of helemaal niet aan het leggen van eieren beginnen. Ook van de boommarter zijn effecten bekend. Doorgaans zijn hun worpen kleiner en worden de jongen later geboren als er weinig muizen zijn. Dit jaar zullen de jonge boommarters in de tweede helft van april geboren worden, terwijl dat in goede muizenjaren al eind maart of begin april gebeurt. Dieren die afhankelijk zijn van muizen op de Veluwezoom gaan dus een lastig jaar tegemoet nu zowel in het bos als op de hei de muizendichtheid laag is.

Tekst: Vilmar Dijkstra, Zoogdiervereniging
Foto's: Albin Hunia; Boudewijn van Baalen