Burgemeesters uit poolgebied doen Nederland aan

Burgemeesters zijn er in twee soorten: de grote en de kleine burgemeester. Het zijn beide grote meeuwen, verwant aan de bekende zilvermeeuw. Het zijn “witte meeuwen” zoals vogelaars ze noemen, omdat ze witte of vrijwel witte vleugels hebben als ze volwassen zijn. Ook jonge vogels zijn erg bleek van kleur en hebben lichte vleugels. Het is het belangrijkste onderscheid met de algemene, grote meeuwen als zilvermeeuw en kleine mantelmeeuw.

Feestmaal op het strand

De grote burgemeester is een zeldzame vogel, die in het winterhalfjaar in zeer klein aantal wordt gezien. Wel verschillen de aantallen van jaar op jaar. Sinds vorige week is er een duidelijke stijging van het aantal waarnemingen van grote burgemeesters. Het lijkt erop dat de storm in de Noorse Zee en de noordelijke Noordzee hier een rol in heeft gespeeld. Want vooral de dagen daarna werden op veel stranden grote burgemeesters ontdekt door kiene vogelaars die er speciaal op uit gingen om deze Arctische specialiteit te vinden. Vermoedelijk heeft de noordwestelijke stroming de burgemeesters een lift gegeven uit het normale overwinteringsgebied, dat noordelijk van ons land ligt. Verder ligt er op de stranden veel voedsel in de vorm van door de storm losgeslagen schelpdieren (onder andere mosselen, zwaardscheden en grote otterschelpen), maar ook zeesterren. Grote aantallen meeuwen storten zich op dit feestmaal. En vooral daar moet je tussen zoeken om burgemeesters te vinden.

Januari beste maand

Langs de hele kust werden grote burgemeesters ontdekt. Op sommige plekken zelfs meerdere, zoals op Texel. Maar ook in het binnenland (Amsterdam en Amersfoort) werden ze gezien. Het betreft meestal jonge vogels, maar bij Castricum, Bloemendaal en op Terschelling werden volwassen grote burgemeesters gefotografeerd.

We kunnen nu al spreken van een goede winter voor burgemeesters. Een topwinter zoals die van 2011-12 is het niet; toen werden, verspreid over het land, meer grote en kleine burgemeesters gezien dan ooit tevoren. Januari is traditioneel de beste maand voor burgemeesters, maar ook in februari is er nog volop gelegenheid om ze te zien.

Grote burgemeesters broeden rondom het hele noordpoolgebied. De dichtstbijzijnde broedgebieden liggen in IJsland. De kleine burgemeester daarentegen is een zogenaamde Nearctische soort, en broedt alleen op het Noord-Amerikaanse continent. Groenland is voor hen het dichtstbijzijnde broedgebied.

En vanwaar de naam grote burgemeester? Dat is omdat hij een grote meeuw is, groter dan de zilvermeeuw. En dan ben je vaak de baas over de andere meeuwen als er gevochten moet worden om voedsel…

Kijk op waarneming.nl om uit te vinden waar overal grote burgemeesters gezien zijn.

Tekst: Ruud van Beusekom, Vogelbescherming Nederland
Foto's: Ruud van Beusekom; Jaap Vink; Eric Menkveld; Arie Ouwerkerk