Hogere diversiteit van bestuivers levert meer oogst op

De wereld staat voor een drievoudige uitdaging: we moeten voedsel produceren voor een groeiende en welvarender wordende wereldpopulatie; dat moet op een ecologisch en sociaal duurzame manier; terwijl de armste mensen geen honger meer mogen lijden.

Ecologisch intensiveren (hogere opbrengst door het beter gebruiken van biodiversiteit) wordt tegenwoordig vaak voorgesteld als een duurzame manier om deze uitdagingen aan te gaan. Alleen is de link tussen oogstopbrengst en biodiversiteit op kleine landbouwbedrijven in ontwikkelingslanden nog niet goed onderzocht. Juist op kleine bedrijven zou de primaire focus moeten liggen bij het maken van beleid om de productie te intensiveren, want meer dan 2 miljard mensen zijn direct afhankelijk van kleine boerderijen (bedrijven kleiner dan 2 hectare). Deze mensen zijn vaak arm en ondervoed en wonen in gebieden waar het milieu en de biodiversiteit achteruit gaan of achteruit dreigen te gaan.

35 onderzoekers, voornamelijk uit ontwikkelingslanden, gebruikten gedurende vijf jaar hetzelfde protocol om 344 velden uit 33 gewassystemen in 12 landen uit Afrika, Azië en Latijns-Amerika te onderzoeken. Op deze manier kwantificeren ze de relatie tussen oogstopbrengst (in kilogram per hectare), de aantallen aanwezige bestuivers en de diversiteit van bestuivers in kleinschalige en grootschalige landschappen. Ze ontdekten dat tekorten in bestuivers verantwoordelijk zijn voor een aanzienlijk verlies van opbrengst bij gewassen die afhankelijk zijn van bestuivers (veel fruit, koffie, etcetera). Hoofdonderzoeker Lucas Garibaldi concludeert: “Als we kijken naar factoren waardoor de hoogte van de oogst bepaald wordt dan blijkt het aantal aanwezige bestuivers zelfs de belangrijkste voorspeller hiervoor te zijn. Belangrijker dan verschillende andere omgevingsfactoren en beheersmaatregelen.”

De onderzoeksgegevens laten zien dat ecologisch intensiveren, in dit geval door te zorgen voor veel verschillende bestuivers, effectiever is op kleine landbouwbedrijven dan op grotere bedrijven. Dat betekent dat bestuiving gezien moet worden als een belangrijke bijdrage aan het managen van agrarische bedrijven. Naturalisonderzoeker Luisa Carvalheiro zegt: “We laten zien dat ecologisch intensiveren zorgt voor een win-winscenario tussen biodiversiteit en oogstopbrengst voor veel gewassen in verschillende delen van de wereld”. Deze kennis kan belangrijk zijn bij de ontwikkeling van duurzame landbouwsystemen.

Bijenonderzoeker Koos Biesmeijer van Naturalis vat het als volgt samen: “Recente artikelen in Science en Nature hebben laten zien dat de achteruitgang van bijen mede bepaald wordt door een combinatie van gebrek aan voedsel, gewasbeschermingsmiddelen en parasieten. Dit onderzoek demonstreert dat deze achteruitgang nu al invloed heeft op de wereldwijde voedselzekerheid. Het voorkomen van bestuivers, de diversiteit daarvan en de grootte van percelen bepalen allemaal mede de oogstopbrengst.”

Bron: Naturalis
Foto's: Thiago Mahlmann (leadfoto: bestuiver (Diptera) op appel)