De grens tussen natuur en landbouw is in Nederland vaak scherp. Overgangen tussen die twee zijn met de intensivering van het landgebruik bijna verdwenen, evenals de soorten die daarbij horen. De bodems van heide en heidebebossingen zijn door het steken van plaggen en door zwavel- en stikstofneerslag schraal en verzuurd; de bodems in landbouwgebieden zijn juist te voedselrijk. Bij natuurherstel op voormalige landbouwgrond wordt vaak ingezet op heide, maar hier liggen juist ook kansen voor soorten van overgangen tussen arme en rijke bodems! In de westelijke Kempen zijn de leefgebieden van veldparelmoervlinder, gladde slang en grote bremraap als invalshoek genomen om kansrijke plekken in beeld te brengen en samen met Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Bosgroep-Zuid, STARO en gemeenten tot een uitvoeringsplan te komen.
Naast natuurontwikkeling van bloemrijke graslanden betekent dit ook het vergroten van de variatie in bosranden en brede wegbermen, zoals die van de A67. Dit moet uiteindelijk leiden tot een robuuster netwerk van optimale leefgebieden. Daarbij is de grensoverschrijdende samenwerking met Vlaanderen van groot belang: voor de vlinders liggen er belangrijke bronpopulaties in aangrenzend België, terwijl de gladde slang vanuit Noord-Brabant de grens over kan.
De eerste maatregelen van het project zijn uitgevoerd. De soorten zullen de komende jaren laten zien hoe succesvol die zijn! Een brochure met praktische informatie over soorten en beheer van droge schraallanden is hier (pdf; 2,5 MB) te downloaden.
Tekst: Michiel Wallis de Vries, De Vlinderstichting, Ruud Beringen, Floron & Jeroen van Delft, RAVON
Foto's: Michiel Wallis de Vries (leadfoto: veldparelmoervlinders); Arnold van Rijsewijk; Adrie van Heerden; Gert-Jan van Pelt; Kars Veling