De stad als dassenvrij egelparadijs

Bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging [land] op [publicatiedatum]

Onderzoekers van Wageningen Universiteit en onderzoeksbureau Jasja Dekker Dierecologie ontdekten dat egels hun heil zoeken bij de mens. Met de enorme dataset die in 2009 door vrijwilligers van de Zoogdiervereniging werd verzameld tijdens het Jaar van de Egel, hebben zij een analyse uitgevoerd waarin het voorkomen van de egel in Nederland werd gekoppeld aan landschapselementen zoals bossen, wegen, enzovoorts. De aan- of afwezigheid van dassen bleek bij het voorkomen van de egel een prominente rol te spelen.

Dassen en egels hebben bijna hetzelfde dieet. Beide smullen van regenwormen, slakjes en ander klein gespuis. Het dieet van de das is echter iets uitgebreider: een das eet ook egels. Ze zijn de enige predator in West-Europa die opgerolde egels kan “uitrollen”. In 2009 werd al aangetoond dat dassen in het Verenigd Koninkrijk verantwoordelijk waren voor het leeuwendeel van de egelsterfte daar. Toen het aantal egels in Nederland de afgelopen jaren leek af te nemen, terwijl de das juist steeds meer voet aan de grond kreeg, werd het tijd om eens uit te zoeken of dat voor Nederland ook geldt. Heeft de das in Nederland op regionale schaal invloed op het voorkomen van egels?

De onderzoekers deden dat met door vrijwilligers verzamelde gegevens: waarnemingen van egels die in het “Jaar van de Egel” werden gedaan, en de dassenverspreiding die door diverse dassen- en zoogdierwerkgroepen werd vastgelegd. Deze verspreidingsgegevens werden vervolgens gekoppeld aan eigenschappen van het landschap: aanwezigheid van bos, heide, stad etcetera, bodemtype én de aan- of afwezigheid van de das.

Jeike van de Poel, Jasja Dekker en Frank van Langevelde tonen nu aan dat het verspreidingsgebied van de egel ook in Nederland beïnvloed wordt door de das. Op de plaatsen waar op basis van het landschap zowel egels als dassen zouden kunnen voorkomen, heb je minder kans om een egel tegen te komen wanneer er ook daadwerkelijk dassen zijn. Maar de egel kan zich gelukkig prijzen. De das houdt niet van de stad, hoewel het een plek is waar veel regenwormen te vinden zijn in de korte parkgazonnetjes. Het ziet er naar uit dat we een nieuwe stadsbewoner hebben: de egel zoekt veiligheid bij de mens.

Jaar van de Das
De Zoogdiervereniging en Das&Boom hebben 2015 uitgeroepen tot het Jaar van de Das. Kijk voor meer informatie op www.jaarvandedas.nl

Tekst: Jeike van de Poel, Jasja Dekker en Frank van Langevelde
Foto: Wesley Overman