Voor het eerst in 50 jaar weer gladde slangen op de Pietersberg

Bericht uitgegeven door Stichting RAVON [land] op [publicatiedatum]

Op de Sint Pietersberg zijn voor het eerst sinds 50 jaar weer gladde slangen gevonden. Elders in Nederland komt deze soort voor in heide- en hoogveengebieden, maar in Maastricht leeft de gladde slang op rotsachtige hellingen grenzend aan hellingbossen en kalkgraslanden. Dat zijn de habitats waar ze in Wallonië, Noord-Frankrijk en nabije gebieden in Duitsland ook te vinden zijn. Hiermee maakt Maastricht, ook op het gebied van slangen, haar naam als Bourgondische stad waar.

Zuid-Limburg staat landelijk bekend om haar soortenrijke en afwijkende flora en fauna. In het heuvellandschap leven soorten die elders in Nederland ontbreken, zoals de muurhagedis, vuursalamander en geelbuikvuurpad. Slangen worden er echter vrijwel niet waargenomen. Slechts op de Brunssummerheide komen kleine en kwetsbare populaties van de gladde slang en ringslang voor. De afgelopen jaren heeft de ringslang vanuit de omgeving van Aken voorzichtig weer voet aan de grond gekregen in het uiterste oosten van Zuid-Limburg. Aan de andere, westelijke kant blijkt nu een andere slangensoort zijn opwachting te maken.

Sint Pietersberg
Dit voorjaar berichtte het Dagblad de Limburger dat er gladde slangen waren gezien en gefotografeerd in Maastricht. Op die foto is een gladde slang zichtbaar, het eerste en onomstotelijke bewijs dat deze moeilijk vindbare soort nog steeds op het Nederlandse deel van de Sint Pietersberg voorkomt. De gladde slang was daar al meer dan 50 jaar niet meer gevonden, ondanks dat er speciale excursies zijn geweest om de soort waar te nemen. Ze was nog wel bekend van het Waalse- en Vlaamse deel van de berg.
Naar aanleiding van deze vondst organiseerde de stichting RAVON in samenwerking met Natuurmonumenten, de Herpetologische Studiegroep Limburg en het CNME Maastricht een excursie op de Sint Pietersberg.

Moeilijk te vinden
De gladde slang is een lastig te vinden soort met een geheimzinnige levenswijze. Omdat er in september ook jonge slangetjes aanwezig zijn, is dat de uitgelezen periode om deze soort op te sporen. Tijdens de excursie zijn meerdere kansrijke habitats onderzocht, maar er werden alleen hazelwormen gevonden. Na afloop van de excursie gingen enkele specialisten stug verder met zoeken; het weer was goed om slangen te vinden en ze hadden een flinke reis moeten maken om in Maastricht te geraken. Deze specialisten maakten hun reputatie waar want ze vonden meerdere gladde slangen: een eerstejaars mannetje, een volwassen man, een jong van dit jaar én een vervellingshuid!

Afwijkende habitat
Het bijzondere van deze nieuwe vindplaats is gelegen in de habitat. Elders in Nederland komt deze soort voor in heide- en hoogveengebieden, maar in Maastricht leeft de gladde slang op rotsachtige hellingen grenzend aan hellingbossen en kalkgraslanden. Dat zijn de habitats waar ze in Wallonië, Noord-Frankrijk en nabije gebieden in Duitsland ook te vinden zijn. Hiermee maakt Maastricht, ook op het gebied van slangen, haar naam als Bourgondische stad waar! In het novembernummer van het Natuurhistorisch Maandblad worden de vondsten van de gladde slang op de Sint Pietersberg nader beschouwd.

Tekst: Ingo Janssen, RAVON
Foto: Jelger Herder, Digital Nature