Steenmarterkalender februari: uitgestelde draagtijd

Bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging [land] op [publicatiedatum]

Vroeger, tot in de jaren 30 van de vorige eeuw, bestond er veel onduidelijkheid over de voortplanting van steenmarters. Dat de jongen in maart-april werden geboren was duidelijk, maar wanneer de paartijd was, was niet zo duidelijk. Het lag voor de hand om te denken dat de bevruchting enkele maanden voor de geboorte, in januari of februari, plaats zou vinden. Gedrag van marters gaf ook aanleiding om te denken dat dat inderdaad zo was. Toen men de steenmarter echter voor zijn pels begon te kweken bleek dat de paring al in de zomer, half juni tot half augustus, plaatsvindt.

In de herfst vinden er geen geboortes plaats. Dat zou ook niet gunstig zijn, want in de winter is het veel te koud en is er te weinig voedsel om jongen groot te brengen. Zelfs voor de paring, die veel energie kost, is het in de winter te koud.

Inmiddels weet men dat de voor zo'n klein dier ongewoon lange draagtijd komt doordat marters een uitgestelde draagtijd hebben. De paring en bevruchting vinden in de zomer plaats. In de eerste paar dagen na de bevruchting deelt de eicel zich een paar keer in de eileider, onderweg van de eierstok naar de baarmoeder. Het wordt dan een grotendeels met vocht gevuld doorzichtig bolletje, blastocyst genaamd. Na een paar dagen komt de blastocyst aan in de baarmoeder, maar nestelt zich niet in de baarmoederwand. Een blastocyst blijft zo'n zeven maanden rondzweven in de baarmoeder en groeit in die tijd een heel klein beetje tot een net met het blote oog waarneembaar bolletje.

Pas in de loop van februari, als de winter ten einde loopt en de dagen langer worden, nestelen de blastocysten zich in de baarmoederwand. Daarna ontwikkelen de embryo's zich en duurt de draagtijd nog ongeveer een maand. In maart of begin april worden dan gemiddeld drie (één tot vijf) jongen geboren.

De Zoogdiervereniging heeft 2013 uitgeroepen tot het Jaar van de steenmarter. Kijk voor meer informatie op www.jaarvandesteenmarter.nl. Maandelijks verschijnt er een bericht uit de steenmarterkalender.

Tekst: Bernadette van Noort, Zoogdiervereniging
Foto: Franco Atirador, GNU-FD licentie