Provençaalse cicade lift met vouwwagen naar Nederland
Bericht uitgegeven door Flora & Faunawerkgroep Gelderse Poort [land] op [publicatiedatum]
Tijdens een vlinderinventarisatie van de Flora & Faunawerkgroep Gelderse Poort werd afgelopen week een Provençaalse cicade ontdekt. Het is de eerste Provençaalse cicade die ooit in Nederland is waargenomen. De cicade werd gehoord vanaf de dijk bij het buitendijkse natuurgebied de Bisonbaai bij het Gelderse dorp Ooij. Door het opvallende geluid was het meteen duidelijk dat het om een ongewone waarneming ging. Er werden foto’s en geluidsopnamen gemaakt waarna experts konden vaststellen dat het om de Provençaalse cicade (Lyristes plebejus) ging. Later wist een omwonende te vertellen dat het dier was meegelift met de vouwwagen van de buren. De Provençaalse cicade is na de kraakcicade de tweede zangcicade die in Nederland opduikt.
De Provençaalse cicade en kraakcicade horen tot de zangcicaden en staan bekend om hun luidruchtige zang. De larven voeden zich ondergronds met sappen van boomwortels. Na een jaar of vijf klimmen de larven omhoog en vervellen tot volwassen dieren die kunnen vliegen en waarvan de mannetjes zingen om vrouwtjes te lokken. Hoewel de zang nogal rauw van klank is, geeft een koor in de bomen veel mensen een heel mediterraan gevoel.
Kraakcicade is in 2010 in Nederland ontdekt: eerst in Amsterdam, maar al gauw ook in andere steden (zie kaart op waarneming.nl). Achteraf bezien bleek de soort al in 2008 gehoord te zijn. Al snel werd duidelijk dat de larven in wortelkluiten van grote iepen uit Zuid-Frankrijk waren aangevoerd. Vanaf 2010 worden op een aantal plekken ieder jaar larvehuidjes gezien, en volwassen dieren gezien en gehoord. In goede zomers zijn er op sommige plekken voldoende mannetjes en vrouwtjes om tot geslaagde paringen te komen. Het is echter niet zeker of er ook eitjes worden afgezet. Het is de verwachting dat dieren uit de eieren die na 2010 zijn gelegd vanaf 2014 of 2015 volwassen zullen zijn. Pas dan kunnen we iets zeggen over eventuele voortplanting in Nederland.
De Provençaalse cicade in de Gelderse Poort is voor zover bekend het eerste exemplaar dat in Nederland opduikt. Deze grootste zangcicade van Europa is iets groter dan de Kraakcicade. Ook het geluid is duidelijk verschillend zoals de horen is in de volgende geluidsfragmenten: kraakcicade, Provençaalse cicade.
Bij de ontdekking op vrijdag 2 augustus zat de Provençaalse cicade op ongeveer zes meter hoogte te zingen in een schietwilg. Van de mensen onder ‘zijn boom’ trok hij zich weinig aan. Navraag maakte duidelijk dat het dier al op zondag 27 juli roepend werd waargenomen door voorbijgangers. Pas op donderdag 8 augustus wist een omwonende te vertellen dat het dier met een vouwwagen was meegelift. Tot op heden is slechts één exemplaar waargenomen.
Tekst: Beren van Duijn en Bart Beekers, Flora & Faunawerkgroep Gelderse Poort; Baudewijn Odé, FLORON; John Smit, EIS - Nederland
Foto's: Harvey van Diek, Baudewijn Odé
Geluid: Kim Huskens