Wageningse onderzoekers op zoek naar winterse steekmuggen

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender [land] op [publicatiedatum]

Onderzoekers van Wageningen University roepen het publiek op steekmuggen die in de winter actief zijn te vangen en naar hen op te sturen voor onderzoek. Het gaat mogelijk om een ‘tweelingzusje’ van de in Nederland welbekende huissteekmug, met als belangrijk verschil dat dit tweelingzusje ook in de winter actief blijft. Daarnaast vragen de onderzoekers muggenoverlast in de winter te melden op een nieuwe website, Muggenradar.nl.

Wageningen University krijgt regelmatig vragen over muggenoverlast in de winter. Er zijn in Nederland een aantal soorten steekmuggen die in de winter actief blijven en dus bloed blijven zuigen. Onbekend is hoe vaak en waar muggenoverlast in de winter voorkomt en welke soorten die veroorzaken. De algemeenste soort in Nederland is de huissteekmug (Culex pipiens pipiens) maar deze gaat in de herfst in winterrust.

Uit eerdere waarnemingen blijkt dat er een nauw verwante variant van de huissteekmug (Culex pipiens molestus) is die hier vaker voor lijkt te komen dan gedacht. Deze mug is eerder op ondergrondse plekken aangetroffen, zoals in de metro in Amsterdam, en gaat niet zoals de huissteekmug in winterrust. Deze mug heeft bovendien, in tegenstelling tot de huissteekmug, een sterke voorkeur voor bloed van zoogdieren in plaats van vogels. Op grond van haar uiterlijk is ze niet te onderscheiden van de huissteekmug. De molestus-variant is alleen met recentelijk beschikbaar gekomen DNA-analysetechnieken van de gewone huissteekmug te onderscheiden.

Achterhalen óf en wáár deze molestus-variant in ons land voorkomt is van belang omdat deze mug, net als andere soorten, in staat kan zijn virussen over te dragen zoals het West-Nijlvirus. Tot nu toe brengen muggen in ons land geen virussen of parasieten over op mensen en vormen ze geen bedreiging voor de volksgezondheid. Maar in andere Europese landen, zoals Griekenland, Italië en Hongarije, worden al wel regelmatig besmettingen met het West-Nijlvirus gemeld. Verschillende onderzoeksgroepen in Nederland doen onderzoek naar de mogelijke risico’s die een nieuwe mug of een exotisch virus met zich mee kan brengen. Aan Wageningen University doen onderzoekers proeven in een speciaal daarvoor beveiligd lab waarbij zij verschillende Nederlandse muggensoorten voeden met bloed dat is geïnfecteerd met het West-Nijlvirus. Zo kunnen zij vaststellen of deze soorten daadwerkelijk kunnen bijdragen aan de overdracht van dit virus.

Muggenradar
De onderzoekers van Wageningen University roepen het publiek op om muggen die in de wintertijd actief zijn, te vangen, een melding daarvan door te geven op Muggenradar.nl, en de mug met een unieke code toegekend door Muggenradar, (gratis) op te sturen. Verzendinstructies worden bij het doorgeven van de waarneming verstrekt.

De onderzoekers: “Zelfs een platgeslagen mug kunnen we analyseren. Om te bepalen of het om de molestus-variant gaat moet de mug binnen drie dagen na overlijden in het lab zijn gearriveerd. Een gevangen mug dient dus snel opgestuurd te worden. Met de unieke code kunnen deelnemers later te horen krijgen welke muggensoort ze gevangen hebben. Trouwens, ook als mensen geen muggen bespeuren en niet lastig gevallen worden, dan vragen we om dat op Muggenradar.nl te melden.” De ingezonden muggen zullen niet worden onderzocht op de aanwezigheid van ziekteverwekkers in de mug, omdat daar momenteel geen aanleiding toe is.

Alle meldingen worden door de onderzoekers verwerkt en op een kaart getoond op Muggenradar.nl.

Tekst: Sander Koenraadt, Chantal Vogels, Lennart van de Peppel, Laboratorium voor Entomologie, Wageningen University en Arnold van Vliet, Wichertje Bron, Leerstoelgroep Milieusysteemanalyse Wageningen University
Foto's: Hans Smid, www.bugsinthepicture.com