De Russen komen!
Bericht uitgegeven door Natuurpunt Studie [land] op [publicatiedatum]
Of beter: ze zijn intussen al gearriveerd! De oogst van beukennootjes en andere boomzaden is in Noord- en West-Europa grotendeels mislukt. Alles wat daarvan moet leven, slaat massaal op 'hongervlucht'. Resultaat: de grootste invasie van Koolmezen sinds mensenheugenis. Ook Pimpelmezen kunnen binnenkort de Lage Landen nog overspoelen.
De vruchtzetting bij bomen varieert sterk van jaar tot jaar: in zogenaamde 'mastjaren' wordt een overvloed aan zaden geproduceerd, in andere jaren staat de zaadproductie dan weer op een (heel) laag pitje. Die vruchtzetting wordt in hoge mate bepaald door de weersomstandigheden van de voorafgaande zomer. En net omdat die vaak over grote geografische gebieden gelijk zijn, vertoont ook de daarvan afhankelijk vruchtzetting over grote gebieden sterke gelijkenissen. In West- en Noord-Europa wordt 2012 in elk geval het jaar van de mislukte zaadzetting. Voor vogels die voor een succesvolle overwintering afhankelijk zijn van zaden en noten dreigt een hongerwinter in de traditionele overwinteringsgebieden. Vooral het gebrek aan beukennootjes speelt hierin een cruciale rol.
Om aan die hongerwinter te ontkomen, slaat een groot deel van het Europese vogelvolkje op de vlucht. In Scandinavië was de exodus van trekvogels in het najaar nog nooit zo groot. Vooral Vinken en Kepen haalden indrukwekkende records. Maar ook de uittocht van Pimpelmezen was onvoorstelbaar met bv. meer dan 87.000 stuks die op één dag in Falsterbo de overtocht naar het Europese vasteland maakten: ronduit een overweldigend event!
Sinds de tweede week van oktober trekken ook ongekende aantallen Koolmezen door België en Nederland, vaak hoog en in grote groepen. Met honderden duiken ze in de netten van vogelringers. Opmerkelijk: tussen de vele gevangen exemplaren zaten er de voorbije dagen al een tiental die eerder van een wetenschappelijke ring werden voorzien in Litouwen: een duidelijk bewijs dat de huidige mezeninvasie een oostelijke oorsprong kent. Niet dat alle Koolmezen die hier nu doortrekken uit Litouwen afkomstig zijn. Vermoedelijk komen ze nog van veel verder en trokken ze langs de Baltische kust, waar ze onderweg geringd werden. Vorige week werd overigens in Vlaanderen ook een Koolmees met Russische ring hervangen. De aantallen zijn 'du jamais vu' en zullen wellicht de vorige recordinvasie van 2008 overtreffen.
Voor Pimpelmees wordt het nog even afwachten wat de komende maand zal brengen. Pimpels schieten wat trager op. Vermoedelijk zal een invasie van oostelijke Pimpels zich vanaf volgende week doorzetten. Ook Zwarte mezen lieten zich dit jaar niet onbetuigd. In september was er al behoorlijke trek van Zwarte mezen en dat gaat nog steeds mondjesmaat verder. Afgelopen week werd er ook eentje met Russische ring hervangen in Vlaanderen. De komende week wordt uitstekend trekweer voorspeld, dus genieten maar van die massa’s vogels die de lucht gaan vullen!
Tekst: Marc Herremans, Natuurpunt Studie
Foto's: Raymond De Smet, Glenn Vermeersch
Meer lezen (Natuur.oriolus): klik hier en hier.