Wintergroen als winterse waarneming

Bericht uitgegeven door FLORON op [publicatiedatum]

Wintergroen. De naam verbindt deze soort aan dit jaargetijde, maar wie haar in bloei wil zien moet in de zomer op pad. Toch is wintergroen met enige kennis van zaken ook in de winter waar te nemen. Door het blad. Dat blijft zoals de naam al zegt, in tegenstelling tot bij veel andere soorten, ook in het winterhalfjaar groen.

Willen we een exemplaar van wintergroen verder op naam brengen, dan hebben we in ons land de keuze uit drie soorten: Rond wintergroen (Pyrola rotundifolia), Klein wintergroen (Pyrola minor) en Eenbloemig wintergroen (Moneses uniflora). Allemaal kleine planten van maximaal een paar decimeter hoog met witte (soms wat rozerood aangelopen) bloemen. In bloei is ‘de eenbloemige’ eenvoudig te onderscheiden van de andere twee, die een meerbloemige bloeiwijze hebben. Een belangrijk verschil tussen de Kleine en de Ronde zit eveneens in de bloem. Bij Klein wintergroen is deze bolvormig met een rechte stijl, bij Rond wintergroen klokvormig uitstaand en voorzien van een gekromde stijl. Maar in de winter zullen we het met het blad moeten doen: afgerond, donkergroen en met een relatief lange bladsteel bij de ronde; langgerekter, lichter groen en met een, in verhouding tot het blad, langere bladsteel bij de kleine.

Wintergroen heeft in ons land haar hoofdverspreiding in de duinen. Eenbloemig wintergroen is de zeldzaamste en is in Nederland beperkt tot Terschelling. Ook Klein wintergroen vinden we vooral in het Waddendistrict. Daarnaast ook hier en daar op de zandgronden en in Zuid-Limburg. Rond wintergroen, tenslotte, is de meest algemene, met een aantal losse vindplaatsen in het binnenland en een ruime verspreiding langs de kust. Dat betekent overigens nog niet dat je deze plant daar overal tegenkomt. Het zijn vooral de voedselarme, vochtige stukken waar wintergroen zich thuisvoelt. Vaak ook wat beschut, bijvoorbeeld verscholen onder wat kruipwilgen. Zoekwerk dus, en dat laat zich het best belonen met een bloeiend exemplaar. Maar wie niet wachten kan, kan ook nu al op zoek naar het groen. Met als voordeel dat kruipwilg ‘s winters wél zijn blad verliest.

Tekst: Wout van der Slikke, FLORON