Speenkruid neemt voorschot op het voorjaar

Bericht uitgegeven door FLORON op [publicatiedatum]

Met de winter voor de deur loopt het aantal waargenomen planten terug. Na de eerste vorst wordt dat nog minder. Maar als je oplet, zijn er ook planten die er al helemaal klaar voor zijn om na de winter bloeiend tevoorschijn te komen: Speenkruid bijvoorbeeld.

Toevallig zag ik het afgelopen weekend langs een pad in de Stille Kern in zuidelijk Flevoland wat glimmende Speenkruidblaadjes. Om zeker te zijn dat ik me niet vergiste, heb ik even met de vingers in de Flevolandse klei gewroet. De speentjes bleken aanwezig. Het kon dus niet missen! Overigens bleek bij controle in mijn tuin op bekende plekken dat de knolletjes in de grond wel witte spruiten hadden, maar dat de blaadjes nog ontbraken.

Speenkruid staat als zeer algemeen te boek, maar in de Flevopolder is het nog steeds geen algemeen voorkomende soort. Vooral in het middendeel van zuidelijk Flevoland zitten nog heel wat gaten in het verspreidingspatroon. De verspreiding in nieuwe gebieden gaat bij deze soort klaarblijkelijk niet zo snel. Bijna overal in ons land plant Speenkruid zich alleen voort via de ronde knolletjes in de bladoksels. Verspreiding buiten het bekende gebied is dan dus afhankelijk van al of niet opzettelijke aanvoer van grond waarin knolletjes zitten. Dat hij in bewoonde gebieden vaker wordt gevonden, zal behalve met aanvoer van grond ook wel met aanplant in tuinen te maken hebben.

Overigens wordt de soort vanwege de vroege bloei nog wel eens gemist bij een inventarisatie. Ook dat helpt niet echt bij het opbouwen van een volledig verspreidingspatroon. Wie echter goed oplet, kan Speenkruid dus nu al aan de hoekige gladde blaadjes herkennen. En als je zeker wilt zijn, kun je het controleren aan de speenvormige knolletjes. Wat de Flevopolder betreft, kan een vondst van Speenkruid in het ‘binnenland’ zomaar een eerste vondst zijn!

Tekst: Egbert de Boer, FLORON
Foto's: Egbert de Boer, FLORON; Arnold van Vliet, De Natuurkalender