Knopkruid, ruige jongen of gladjanus

Bericht uitgegeven door FLORON op [publicatiedatum]

Knopkruid is een van oorsprong Midden- en Zuid-Amerikaanse asterachtige plant. Terwijl het aantal bloeiende planten in deze tijd van het jaar zienderogen afneemt, kun je knopkruid nog overal bloeiend aantreffen.

Knopkruid, de naam heeft wat lenteachtigs, maar het is een zomerbloeier die het tot laat in het jaar uitzingt. Je kunt deze soort nu nog volop bloeiend aantreffen. Voor veel kleur zorgt dat niet, want de bloemen zijn klein en hoofdzakelijk wit. Alleen de gele buisbloemen in het hart van het bloemhoofdje zorgen voor wat kleur. Net als bij een Madeliefje.

Knopkruid vind je vooral veel in het stedelijk gebied. De soort neemt met weinig genoegen, want een braakliggend stukje grond of een stoeprandje langs de weg of de gevel is voldoende om deze soort zijn gang te laten gaan. Toch is het niet uitsluitend een stadse jongen. Ook in het buitengebied tref je hem steeds vaker aan. In akkerranden gedijt de soort zo goed dat het zelfs als onkruid moet worden bestreden. Dat terwijl hij in zijn regio van herkomst, Midden- en Zuid-Amerika, eerder als smakelijk kruid wordt gezien en dankbaar als sla wordt klaargemaakt.

Eigenlijk hebben we het bij Knopkruid over twee soorten. We kennen hier het Harig knopkruid (Galinsoga quadriradiata) en Kaal knopkruid (Galinsoga parviflora). Het verschil tussen beide soorten zit hem ondermeer in subtiele bloemkenmerken als de vorm van de vliesjes tussen de buisbloemen (de stroschubben). Opvallender is het verschil in beharing, al kan een flinke regenbui en slijtage aan het eind van het seizoen maken dat dit kenmerk in sommige situaties minder betrouwbaar is. In normale doen zijn stengel en zijtakken van Kaal knopkruid niet of slechts spaarzaam bezet met aanliggende haren; ‘de harige’ daarentegen is rijk bezet met afstaand haren. Het zal dan ook niet verbazen, dat vooral ‘de kale’ de weg naar de salade vindt.

Tekst en foto: Wout van der Slikke, FLORON