Extreem warme november houdt natuur wakker
Bericht uitgegeven door de redactie van Natuurbericht.nl op zondag 29 november 2009
De extreem warme november heeft geleid tot opmerkelijke waarnemingen in de natuur. Veel amfibieën, zoals de vroedmeesterpad, zijn nog niet in winterslaap gegaan. Vuursalamanders waren actiever dan ooit en sommige bruine kikkermannen knorren al, normaal gebeurt dit in maart. Het paddenstoelenseizoen is vruchtbaarder dan verwacht en vroege soorten als het eekhoorntjesbrood worden nog gezien. Door het bewolkte weer waren er weinig vlinders maar de vlinders die er waren konden nog voedsel vinden, aangezien veel planten langer en op meer plaatsen dan normaal bloeien.
November wordt waarschijnlijk de op een na warmste novembermaand ooit, laten de KNMI waarnemingen zien. Ruim drie graden warmer dan normaal. De tweede helft van november was zelfs de warmste ooit. De vele bijzondere natuurwaarnemingen geven nieuwe inzichten in de mogelijke gevolgen van klimaatverandering voor de natuur.
Het paddenstoelenseizoen is nog steeds niet voorbij. Net als in het buitenland lijkt ook in ons land een verschuiving van het seizoen op te treden. In november werden naast de late kleurrijke wasplaten ook diverse grote vroege paddenstoelen zoals eekhoorntjesbrood nog gezien. Ondanks de droge start van het paddenstoelenseizoen en twee dagen nachtvorst half oktober is het door de extreme november toch een goed paddenstoelenseizoen geworden.
Nog wakker
Een verlenging van het actieve seizoen zien we ook bij diverse zoogdieren. De temperatuur lag vaak boven de 10 graden waardoor dwergvleermuizen op insectenjacht gingen en van de twee muizensoorten met winterslaap slaapt de eikelmuis al, maar is de hazelmuis nog wakker. Van de egels slapen vooral de mannetjes al. Jonge egels worden nog wel gezien. Ze lijken te profiteren van de hoge temperaturen om de vetreserves nog aan te vullen.
Veel amfibieënsoorten zijn nog aan de wandel. Eind november werd in Zuid-Limburg het hoogste aantal vuursalamanders ooit op die locatie waargenomen. Tegelijkertijd waren er ook nog vijf volwassen vroedmeesterpadden actief. Dit betreft één van de laatste waarnemingen ooit in het jaar van deze soort. Normaal kruipt hij eind september, begin oktober weg in zijn overwinteringplaats. Hetzelfde geldt voor rugstreeppadden. Eind november werden op Schiermonnikoog nog exemplaren gezien.
De natte november was gunstig voor amfibieën maar ongunstig voor vlinders. Ondanks dat er weinig vlinders gezien werden, zijn er wel opvallende waarnemingen gedaan zoals bont zandoogjes, groot koolwitjes en kleine parelmoervlinders. Rond deze tijd zouden ze alleen als rups of pop te vinden moeten zijn.
Door de harde wind zijn de bomen helemaal kaal, wat normaal is voor de tijd van het jaar. Daarentegen staan veel kruidachtige planten zoals fluitenkruid, leeuwentand-, klaver-, streepzaad-, kruiskruid- en havikskruidsoorten langer en op meer plaatsen dan normaal in bloei.
Tekst: Redactieraad Natuurbericht.nl
Foto gewoon vuurzwammetje: Menno Boomsluiter, Nederlandse Mycologische Vereniging; Foto egel : Mireille de Heer; Foto bont zandoogje: Kars Veling, De Vlinderstichting
Onderliggende berichten:
- Warme herfst en winterslapende egels (bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging)
- Klimaatverandering heeft invloed op paddenstoelen (Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging)
- November: slechts 1 vlinderweekend (bericht uitgegeven door De Vlinderstichting)
- Amfibieën aan de wandel door warm herfstweer (bericht uitgegeven door RAVON)
- Planten bloeien langer en talrijker (bericht uitgegeven door De Natuurkalender en Stichting FLORON)