Liftende sprinkhaan uit Italie

Bericht uitgegeven door de Vlinderstichting op maandag 24 november 2008

Nog maar 15 jaar komt de zuidelijk boomsprinkhaan in ons land voor. Deze kleine sabelsprinkhaan komt van oorsprong uit het warme Italië en is momenteel in ons koude kikkerland de eitjes aan het afzetten.

Het was in 1993, in Vlaardingen dat Ben van As de eerste zuidelijke boomsprinkhanen ontdekte op flatmuren. Ook dat was in november en de sprinkhanen zochten de duidelijk warmere muren op. Vanaf die tijd is de zuidelijk boomsprinkhaan door vrijwel het hele land aangetroffen. De zuidelijke boomsprinkhaan is een vrij kleine, slanke en frisgroene sabelsprinkhaan. Hij lijkt nogal op de vrij gewoon voorkomende boomsprinkhaan, maar deze heeft lange vleugels, terwijl die van de zuidelijke boomsprinkhaan zijn gereduceerd tot kleine schubjes. Vliegen kunnen ze dus niet, maar ze hebben de gewoonte om op auto’s mee te liften en zo zijn ze vast en zeker ook uit Italië onze kant op gekomen. Heel Nederlands zijn de waarnemingen van zuidelijke boomsprinkhanen die meeliften met de fiets.

De zuidelijke boomsprinkhaan leeft van allerlei kleine en zachte insecten, zoals bijvoorbeeld bladluizen. Veel sprinkhanen zijn te horen en je kunt ze ook herkennen aan hun geluid. Bij de zuidelijke boomsprinkhaan is dat moeilijk. De mannetjes trommelen met hun poten op de bladeren. Voor vrouwtjes is dit uitstekend te horen, maar voor mensen is het te zacht. Hij leeft ook nogal verborgen en in de zomer zijn ze vooral in de bomen en struiken aanwezig en worden daar over het hoofd gezien. Pas nu ze tevoorschijn komen om de warmte op te zoeken en om hun eitjes af te zetten zijn ze opvallender. De vrouwtjes leggen hun eitjes ’s nachts en ze worden bij voorkeur afgezet in spleten van boomstammen, waarbij oudere bomen favoriet lijken. Op bijgaande foto’s die deze week zijn genomen in een woonwijk in Culemborg, is een vrouwtje met haar sabelvormige legboor bezig om haar eitjes in de bastspleten van een knotwilg af te zetten. In het parkje bij u om de hoek kunt u dit ook zelf gaan ontdekken.

Tekst: Kars Veling, De Vlinderstichting & Roy Kleukers, EIS-Nederland
Foto’s: Kars Veling