Toename olijfbomen vergroot kans op hooikoorts

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender op donderdag 30 oktober 2008.

De afgelopen week kwam in het nieuws dat in Otterlo een begin is gemaakt met de aanleg van de eerste olijfgaard van Nederland. Ook in tuinen zien we olijfbomen steeds vaker staan en op de tuinbeurzen zijn ze niet aan te slepen. De meeste mensen weten niet dat deze bomen ook gezondheidsproblemen met zich mee kunnen brengen. In het Middellandse Zeegebied behoren olijfpollen namelijk tot de belangrijkste veroorzakers van hooikoorts. Ons advies: Als je al hooikoorts hebt, plant dan geen olijfbomen in je tuin.

Wijnhoeve De Veluwe in Otterlo had deze week de primeur: de eerste olijfgaard van Nederland. Volgens de berichten komen er in totaal maar achttien olijfbomen te staan dus de omvang is heel bescheiden. Toch bevestigt de olijfgaard wel een trend naar de aanplant van meer zuidelijke bomen in ons land. Olijfbomen kennen we tot nu toe voornamelijk van het gebied rond de Middellandse Zee. Met een gemiddelde jaartemperatuur van 11,2°C in zowel 2006 en 2007 lijkt ons klimaat steeds meer op dat van het Mediterrane gebied. 11,2°C is namelijk ook de gemiddelde jaartemperatuur in Lyon, Zuid Frankrijk. Mede onder invloed van deze temperatuurstijging in ons land komen steeds meer tuincentra op het idee om ook in Nederland olijfbomen te verkopen. Ook op de tuinbeurzen kom je de olijfbomen steeds vaker tegen. De Nederlandse consument vindt de vaak honderden jaren oude bomen zeer aantrekkelijk en de vraag naar deze bomen stijgt.

Olijfpollenallergie
Olijfbomen zijn windbestuivers. Dit betekent dat ze grote hoeveelheid pollen produceren. De pollen zijn met een diameter van tussen 17 and 21 µm zeer klein. Op die pollen zitten acht verschillende eiwitten, de zogenaamde allergenen. Zodra deze allergenen met de luchtwegen in aanraking komen dan kunnen ze hooikoortsklachten veroorzaken. In het Middellandse Zeegebied heeft tot 60% van de mensen die last hebben van hooikoorts ook last van olijfpollen. Alleen de grassen veroorzaken bij nog meer mensen hooikoortsklachten. Het aantal bomen in die gebieden kan zeer hoog zijn, met name in de gebieden waar hele plantages vol staan. In die gebieden kan de pollenconcentratie gedurende het bloeiseizoen oplopen tot tussen de 3000 en 4000 pollen per kubieke meter (!). De bomen bloeien in de periode april tot en met juni. Dat is dus de periode waarin zich de klachten voornamelijk kunnen voordoen.

Pollenvrije olijfsoorten
Om hooikoortsklachten in Nederland te voorkomen is het raadzaam om bij de keuze van een boom te kiezen voor een bloemloze variant die dan ook geen pollen produceert. De variant “Swan Hill” is hier een voorbeeld van. Nadeel is natuurlijk wel dat deze bomen geen olijven kunnen produceren. De keuze van de juiste variant is nog niet zo makkelijk. Alleen in Spanje zijn al 165 varianten van de olijfboom bekend.

Toekomstige klimaatverandering
De echt hoge pollenconcentraties zullen niet in Nederland voor gaan komen al kan de concentratie lokaal oplopen indien er steeds meer bomen aangeplant worden. Met de verwachte verdere klimaatverandering in de komende jaren zal de trend van het aanplanten van zuidelijke bomen naar verwachting sterk toenemen. Ons advies vanuit De Natuurkalender is: als je hooikoorts hebt of je hebt een verhoogd risico op hooikoorts omdat bijvoorbeeld je ouders klachten hebben, plant dan geen olijfbomen in je eigen tuin.

Tekst: Arnold van Vliet, De Natuurkalender, Wageningen Universiteit
Foto: www.deolijfgaard.nl.