Splashteller: Twee insecten per tien kilometer op kentekenplaat

Bericht uitgegeven door Wageningen University op [publicatiedatum]

Op 23 mei lanceerde een consortium onder leiding van Wageningen University de Splashteller. Het publiek werd opgeroepen om op www.splashteller.nl door te geven hoeveel dode insecten ze na een autorit op hun kentekenplaat aantroffen. In totaal zijn er na anderhalve maand meer dan 17 duizend gesplaste insecten doorgegeven. Uit de eerste analyses blijkt dat elke tien kilometer twee insecten op de kentekenplaat omkomen. De insectendichtheden variëren echter sterk. De autoritten die in de provincies Zeeland, Groningen en Friesland begonnen of aankwamen hadden het grootste aantal gesplashte insecten. In de avond zijn de meeste insecten in de lucht.

Veel mensen dachten dat de Splashteller een grap was of op z’n minst een onzinnige activiteit. Hoe kan het tellen van dode insecten nu waardevolle informatie opleveren? Het is ook wel even een vreemd gevoel om je kentekenplaat schoon te maken en het aantal gesplashte insecten te tellen. Uit de eerste resultaten van de Splashteller blijkt echter dat we een goed beeld kunnen krijgen van hoe groot de dichtheid aan insecten in Nederland is en hoe de dichtheid varieert in ruimte en tijd. Dit is weer belangrijke informatie omdat insecten met hun enorme diversiteit en aantallen een zeer belangrijke rol in onze natuur spelen.

Ruim 30 duizend kilometer
In totaal zijn er door ruim 250 mensen 385 ritten doorgegeven die meegenomen konden worden in de analyse. In 92 procent van de ritten is er in personenauto’s gereden. Alle ritten hebben bij elkaar 30.874 kilometer afgelegd. Hierbij zijn er 17.836 insecten aangetroffen op de kentekenplaten. Er is een grote variatie in het aantal insecten dat per kilometer wordt aangereden. De mediaan (middelste waarneming) komt uit op twee insecten per tien kilometer. Deze waarde is vergelijkbaar met de waarde die in juni 2004 in het Verenigd Koninkrijk werd aangetroffen door de Royal Society for the Protection of Birds.

Meeste vliegende insecten 's avonds
De meeste ritten werden in de middag en ochtend afgelegd. Er werden maar 59 avondritten en 9 nachtritten doorgegeven. In de avondritten werden de meeste insecten per kilometer aangereden en in de nacht de minste (zie figuur 1). Statistisch zijn de verschillen echter niet significant. Daarvoor zijn meer waarnemingen nodig.

Het hoogste aantal insecten per kilometer werd aangetroffen bij autoritten die vanuit Zeeland, Groningen en Friesland vertrokken en/of in deze provincies aankwamen (zie figuur 2). Het aantal waarnemingen uit deze drie provincies is echter beperkt. Dit kan een invloed hebben op de mediaan. Het laagste aantal insecten werd per kilometer aangereden in Gelderland.

133 miljard insecten per maand gesplasht
Met de eerste Splashteller resultaten kunnen we een ruwe schatting geven voor het aantal insecten dat in Nederland wordt doodgereden door het verkeer. In 2007 werd er door ruim 7 miljoen auto’s zo’n 200 miljard kilometer afgelegd. Als we voor het gemak even aannemen dat er elke maand evenveel kilometers gereden worden dan rijden alle auto’s per maand 16,7 miljard kilometer. Op alleen al de kentekenplaten zijn dan 3,3 miljard insecten doodgereden. De voorkant van de auto is zeker veertig keer zo groot als het oppervlak van de nummerplaat. Door de auto’s worden dan per maand 133 miljard insecten aangereden. In een half jaar tijd is dit 800 miljard insecten. Dit is beduidend meer dan we anderhalve maand geleden geschat hadden.

Ook meedoen?
De Splashteller blijft de komende maanden en jaren actief. We roepen mensen op om incidenteel, maar het liefst structureel, het aantal gesplashte insecten door te geven. Om de telling te vergemakkelijken raden we aan om een notitieboekje, pen, spons en een flesje water in de auto te leggen. Met het flesje water kun je dan de spons nat maken voordat je de kentekenplaat schoon maakt. Verder moeten voor elke meting de volgende acties genomen worden:

Voor vertrek:
1. Maak de kentekenplaat schoon;
2. Schrijf de kilometerstand en de plaats van vertrek op.

Bij aankomst:
1. Schrijf de kilometerstand op en de verst verwijderde plaats tijdens de reis;
2. Tel het aantal insecten op de nummerplaat;
3. Noteer welk dagdeel / welke dagdelen de autorit heeft plaatsgevonden.
4. Geef de waarnemingen door op www.splashteller.nl

Tekst: Arnold van Vliet, Fedor Gassner, Wichertje Bron en Sara Mulder, De Natuurkalender, Wageningen University.
Foto: Fedor Gassner
Consortium Splastheller: Wageningen University, De Natuurkalender, Natuurbericht.nl, triptic online communicatie, bvManagement.