Kattenroth wordt wilde-kattenland

Kattenroth is een ‘bergrug’ met een hoogte van ongeveer tweehonderd meter. De rug loopt van oost naar west en vormt de scheiding tussen de valleien van de Noor en de Voer. De Noor, die in Nederland ontspringt, mondt uiteindelijk uit in de Voer, en de Voer in de Maas. Kattenroth ligt in de Nederlandse gemeente Eijsden-Margraten en grenst aan de zuidzijde aan de Belgische gemeente Voeren (Voerstreek). Het nieuwe ARK-gebied vormt een schakel tussen het Noordal van Natuurmonumenten in Nederland en het landgoed Altenbroek en Schoppemerheide van Natuurpunt in België. 

Wat gaat ARK doen op Kattenroth? 

Programmaleider Hettie Meertens van ARK Rewilding Nederland licht toe: “Het terrein was zwaar bemest en dat is niet zo gunstig voor de soorten die hier van nature voorkomen. Daarom gaan we de komende twee jaar met hulp van de verkoper nog door met maaien en afvoeren. Op zijn vroegst in 2027 komen er gallowayrunderen die jaarrond zullen grazen in het gebied, in lijn met de begrazing aan Belgische zijde. Het mooiste zou zijn als we er een grensoverschrijdende eenheid van kunnen maken. Deze winter al gaan we een hectare bos aanplanten en enkele robuuste struweelhagen. Dat doen we om de natuurontwikkeling een zetje in de rug te geven. Als de begrazing twintig jaar verder is, zal de aanplant helemaal opgaan in de wildernis.” 

De wilde katten die in de wijde omgeving van Kattenroth leven, zal het weinig kunnen schelen of de nieuwe bosjes zijn aangeplant of spontaan opgekomen. Deze soort voelt zich thuis in robuuste natuur met struikgewas en bos. Daar is voedsel, dekking en rust. Dat geldt ook voor marterachtigen, de grauwe klauwier, hagedissen, amfibieën en tal van insecten. Al deze soorten gaan straks profiteren van het halfopen landschap dat ontstaat door jaarronde begrazing. 

Natuurlijke regenbuffer

Begrazing is daarnaast ook van belang om de gevolgen op te vangen van de extra hevige regenbuien die Limburg treffen door klimaatverandering. “Jaarrond, extensieve begrazing stimuleert de ontwikkeling van structuurrijke, soortenrijke begroeiing”, legt Meertens uit. “De natuurlijke mest van de grazers bevordert bovendien het bodemleven. Al die beestjes maken de bodem luchtig en absorberend als een spons. Zo ontstaat een grondwatervoorraad, die in droge tijden de beken voedt.“ 

De pootafdrukken van de koeien, de ruige graspollen en de mierenhopen maken het oppervlak van het land ruwer. Dat werkt een snelle afstroom tegen en wat er aan water over het oppervlak naar beneden stroomt, wordt door de begroeiing afgeremd en gefilterd. “Afstromend water uit de natuur is schoon en neemt weinig modder mee. Het belast het leven in en langs de beken niet.” 

De aankoop van het land op Kattenroth is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van de Nationale Postcode Loterij. Bij de ontwikkeling van het gebied werkt ARK Rewilding Nederland samen met Natuurkracht.org, de provincie Limburg, het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, Grenzeloos Bocageland, Natuurmonumenten en Natuurpunt (B). 

Tekst: Iris Roggema en Hettie Meertens, ARK Rewilding Nederland
Beeld: Hettie Meertens; Jeroen Helmer