Kabinet, dien ‘ons’ nationale natuurplan in voordat de nieuwe Biodiversiteitstop start!

Alle landen van de wereld spraken op de Biodiversiteitstop in Montreal in 2022 af om natuur en biodiversiteit beter te gaan beschermen en herstellen. Regeringen, waaronder die van Nederland, bedrijven en maatschappelijke organisaties beloofden allemaal om nu werkelijk in actie te komen zodat wilde dieren en planten een grotere en betere leefomgeving krijgen, om daarmee de toekomst van de planeet veilig te stellen. Ieder land moest daarvoor nieuwe actieplannen inleveren, de zogenaamde National Biodiversity Strategy and Action Plan (NBSAP, natuurplan kortgezegd). Deadline: vóór de start van de volgende top. Die top start 21 oktober 2024.

Huiswerk af maar niet ingeleverd

Deze zomer heeft Nederland haar huiswerk afgerond. De deadline is gehaald: het NBSAP-natuurplan is af. Er is twee jaar lang hard gewerkt door beleidsmakers van het ministerie van LVVN, met hulp van heel veel organisaties, waaronder kennisinstellingen, natuurbeschermingsorganisaties en bedrijven. Echter, wat bleek deze week: het kabinet laat het huiswerk in de tas zitten; Nederland levert het afgeronde natuurplan niet in. Alle betrokkenen bij het natuurplan kregen deze week te horen dat het kabinet verder invulling wil geven aan het NBSAP langs de lijnen van het hoofdlijnenakkoord en het regeerprogramma. Als wetenschappers en betrokkenen bij de ontwikkeling van het Nederlandse National Biodiversity Strategy and Action Plan zijn we hierover zeer bezorgd. Als we als Nederland niet eens plannen willen inleveren die zorgvuldig en in goed overleg met alle betrokkenen ontwikkeld zijn, belooft dat niet veel goeds voor concrete acties die Nederland zal gaan nemen.

De noodzaak voor concrete acties voor natuur is hoog: betere bescherming en herstel van natuur is namelijk geen luxe, geen ‘nice to have’. Uitstel van effectief natuurbeheer zal gevolgen hebben voor ons dagelijks leven: voor onze gezondheid, voor de economie, voor wat we eten. Het ene na het andere wetenschappelijke rapport wordt daarover opgeleverd. Wij mensen zijn onderdeel van de natuur, we zijn er afhankelijk van: het is de basis van ons bestaan. Als we niet in staat zijn om de natuur te herstellen, ondergraven we de basis van onze samenleving. Het NBSAP-natuurplan inleveren is slechts de eerste stap op weg naar een leefbare planeet, maar wel een noodzakelijke stap. Het natuurplan is voor ieders bestwil.

Ons welzijn

Natuur en biodiversiteit zijn geen ver-van-mijn-bedshow: het raakt ons allemaal. Biodiversiteit is: de bloemen en de bijen, de vogels in de lucht, de vissen in het water, de gebieden waarin ze leven en al hun interacties. De kwaliteit van ons drinkwater, ons eten en het landschap hangt af van gezonde natuur. En nogmaals: wij zijn daar onderdeel van. Ons welzijn hangt af van de veerkracht van de natuur. Zeker met toenemende gevolgen van klimaatverandering: natuur is daarbij een vriend, geen vijand.

In Nederland zien we al langere tijd de gevolgen van het verlies aan biodiversiteit: bloemen verdwijnen uit de weiden en bermen, de insecten die deze bloemen bestuiven verdwijnen daarmee ook, alsook de vogels die van die insecten leven. Ecosystemen verliezen daarmee veerkracht. Nederlandse effecten van biodiversiteitverlies beperken zich niet tot Nederland alleen: in de Amazone wordt tropisch bos gekapt om soja te verbouwen als veevoer voor onze koeien. Daarmee dragen wij als Nederland bij aan natuurverlies in die gebieden. Het WWF-rapport dat afgelopen week uitkwam illustreerde dat wederom: sinds 1970 is de populatiegrootte van wilde dieren met bijna driekwart achteruitgegaan. De natuur staat overal onder druk. Zo wordt de veerkracht van het leven, en dus van onze maatschappij ernstig aangetast. Het punt waarop we niet meer terug kunnen is inmiddels in zicht. En daarom gaven de afspraken die gemaakt werden in december 2022 een beetje hoop: als alle landen hun schouders eronder zetten, kunnen we veel bereiken.

Morele plicht aan inwoners van Nederland

Die hoop verdampt als we geen actie ondernemen. Als wij niet eens ons plan de campagne delen met de rest van de wereld, hoe kan dat dan van andere landen worden verwacht? De rente op het uitblijven van actie zal immens zijn, op te brengen door de volgende generaties. Grootschalige bosbranden, voedseltekorten, en nieuwe epidemieën zijn allemaal concrete voorbeelden van wat we in de nabije toekomst mogen verwachten als natuurverlies in het huidige tempo doorgaat. We roepen daarom dit kabinet op om het bestaande plan wél in te dienen en er actief mee aan de slag te gaan. Dit is niet alleen een verplichting richting de internationale gemeenschap, maar een morele plicht aan de inwoners van Nederland – nu en in de toekomst.

Meer informatie

• Nederlandse Inzet voor de 16e Conferentie van Partijen voor het Verdrag Inzake Biologische Diversiteit.
• 2030 Targets of the Global Biodiversity Framework, Convention on Biological Diversity.

Tekst: Arnold van Vliet, Jelle Behagel, Liesje Mommer, Sylvia Karlsson-Vinkhuyzen, Patrick Jansen, Hannah van Zanten, auteurs werken bij Wageningen University & Research 
Foto’s: Arnold van Vliet (leadfoto: dagpauwoog op appelbloesem)