Natuurjournaal 6 augustus 2024

Vaste prik begin augustus: vogels zijn in de rui. Ze zingen bijna niet meer en je ziet ze ook minder in je tuin, want het vervangen van je verenpak kost veel energie. Gelukkig vallen niet alle veren tegelijk uit, maar de vogels zien er wel ‘rommelig’ uit en hebben moeite met vliegen. Het is dus een gevaarlijke tijd voor vogels, maar ruien overslaan is geen optie. Veren slijten nu eenmaal en moeten af en toe vervangen worden. Vaak veranderen vogels ook van uiterlijk na de rui. Vooral de mannetjes hebben in het broedseizoen een mooiere versie van het gewone verenpak om indruk te maken op de vrouwtjes. Het uiterlijk dat de vogels na de rui krijgen, vaak veel minder opvallend, heet het ‘eclipskleed’. Nog even geduld dus, de vogels komen vanzelf weer terug met een vers pak veren om de winter te overleven.

In augustus gaan de rupsen uit de nachtvlinderfamilie van de pijlstaarten vaak uit wandelen. Dat is soms wel even schrikken! Het zijn grote, dikke rupsen met een forse stekel op hun achterlijf. Dat ziet er gevaarlijk uit, en dat is ook precies de bedoeling. De rupsen zijn nu op zoek naar een plekje om te verpoppen en dat maakt ze kwetsbaar. Met hun imposante uiterlijk hopen ze vijanden, zoals vogels en egels, op afstand te houden. Laat je niet beetnemen, want het uiterlijk vertoon is allemaal bluf. De stekel is gemaakt van keratine (hetzelfde materiaal als onze nagels) en dient vooral om vogels te verwarren. Zij pikken naar de stekel in de veronderstelling dat het de kop van de rups is. De rups loopt vervolgens in tegengestelde richting weg. Zie je zo’n rups ergens lopen? Laat hem met rust als dat kan, of zet hem op een veilige plek in de bosjes of beschutting. Hij zal zelf een plekje vinden om te verpoppen. Een rustige, beschutte plek is belangrijk, want pas volgend jaar juni komt de vlinder uit de pop.

Tekst: Ineke Radstaat, Nature Today
Foto's: Marie-Lan Taÿ Pamart, Wikimedia Commons; Frits Bink, Saxifraga