Natuurjournaal 18 juli 2024

De grote wederik bloeit in de zomer met grote, gele pluimen. Aan één zo'n pluim zitten heel veel gele bloemetjes. Wederik is het enige geslacht in onze flora met 'oliebloemen', de bloemen scheiden met speciale klierharen olie af. Er zijn verschillende soorten wederik en grote wederik is te herkennen aan de rode vlek in de bloemen. Vanwege die rode vlek werd de plant vroeger gebruikt als geneesmiddel tegen het opgeven van bloed, maar of dat ook effectief was, is onbekend. De grote wederik zit vol nectar en stuifmeel en krijgt daarom regelmatig bezoek van allerlei verschillende insecten. Met eentje heeft hij een hele bijzondere band: de gewone slobkousbij.

Slobkousbijen en grote wederik zijn nauw op elkaar afgestemd. De bijen komen omstreeks de langste dag uit hun pop, precies wanneer de grote wederik begint te bloeien. Het zijn de oliebloemen die de relatie tussen de bij en de bloem uniek maken. Vrouwtjes van de grote slobkousbij verzamelen de olie en het stuifmeel uit de bloemen. Ze bewaren het in speciale zakvormige aanhangsels aan hun achterpoten: de slobkousen. Met dit mengsel voeren ze hun larven. De gewone slobkousbij komt in heel Nederland voor. Zijn relatie met de grote wederik maakt hem ook kwetsbaar. Verkeerd maaibeheer (maaien vlak voor de bloei van de grote wederik) zorgt direct voor een achteruitgang in het aantal bijen.

Tekst: Ineke Radstaat, Nature Today
Foto's: Ed Stikvoort, Saxifraga; Pieter van Breugel, Saxifraga