Natuurjournaal 18 juni 2024

Wist je dat behalve vogels ook verschillende vlinders naar het zuiden trekken? De atalanta kan niet tegen strenge vorst en overwintert daarom in Zuid-Europa en Noord-Afrika. Een hele reis voor zo'n klein dier. In de loop van het voorjaar trekken de atalanta's weer richting Nederland en leggen hun eitjes op grote brandnetel. Als je nu op zoek gaat, kom je misschien wel een rups van een atalanta tegen. De rups spint een kokertje van één of meer brandnetelbladeren. De bladsteel bijt hij gedeeltelijk door, waardoor het blad verwelkt. In dit kokertje verschuilt de rups zich overdag.´s Nachts komt hij tevoorschijn en eet van het brandnetelblad. Na een paar weken kruipt de nieuwe vlinder uit de pop. Hij volgt de voetsporen van zijn ouders in tegengestelde richting en trekt aan het eind van de zomer weer richting het zuiden.

De brandnetel is soms niet populair bij mensen: de brandharen op de bladeren veroorzaken jeukende bultjes. Maar wist je dat er verschillende soorten brandnetels bestaan? In Nederland komen de kleine brandnetel en de grote brandnetel voor. Eén van de verschillen zit hem inderdaad in het formaat. De kleine brandnetel wordt maximaal vijfitg centimeter groot, terwijl de grote brandnetel meer dan twee meter hoog kan worden. Brandnetels zijn belangrijk voor allerlei dieren. Veel vlindersoorten zoals de atalanta, de dagpauwoog en de kleine vos leggen er eitjes op, omdat hun rupsen alleen maar brandnetel lusten. De nachtegaal zoekt een veilige plek om te broeden tussen de brandnetels en ook vele soorten kevers, wantsen en paddenstoelen leven graag in de buurt van deze plant. Natuurlijk wil niemand een tuin vol brandnetels, maar daar is een mooi trucje voor. Zet een brandnetel in een pot, zodat de wortelstokken zich niet kunnen verspreiden. Zo hou je hem in toom en wie weet dient hij binnenkort als kraamkamer voor de atalanta!

Tekst: Ineke Radstaat, Nature Today
Foto's: Bart Vastenhouw, Saxifraga; Kars Veling, De Vlinderstichting