Op biodiversiteitssafari in eigen tuin

Al sinds 2020 is natuurliefhebber Justin Jansen, tevens gast-onderzoeker bij Naturalis, bezig met het biodivers inrichten van zijn achtertuin. Planten van Nederlandse bodem, oftewel inheemse planten, hebben een sterke voorkeur. Op deze manier probeert hij insecten naar zijn tuin te lokken. Maar niet alleen de tuin moest eraan geloven, ook de vijver heeft hij omgebouwd om ruimte te maken voor inheemse plantengroei. Deze heeft hij overigens kunnen vinden zonder zelf het bos in te gaan. “Geen van de inheemse planten is gewonnen uit de vrije natuur. Er zijn een paar bedrijven binnen Nederland die inheemse planten verkopen met bijbehorend paspoort”, legt Jansen uit.

Maar of je nu wel of geen tuin hebt, je kunt altijd de natuur induiken met niets meer dan je telefoon. Stichting Observation International heeft namelijk samen met Naturalis Biodiversity Center en Natuurpunt een app ontwikkeld: ObsIdentify. Met deze gratis app neem je een foto van het beestje of plantje dat je wilt identificeren. De app zoekt vervolgens in zijn database (van Waarneming.nl) naar een match om te kunnen vertellen waar je precies naar kijkt. Je kunt ook je eigen foto’s uploaden in de database en op die manier draag jij zelf bij aan de app. 

Bijzonder veel soorten

Gewapend met een lamp en een wit laken ging Jansen ‘s nachts achter in de tuin zitten. “Hier komen allerlei dieren op af. Zo heb ik ook de bijzondere Neushoornkever (Oryctes nasicornis) en de nachtvlinder Spaanse vlag (Euplagia quadripunctaria) in mijn tuin ontdekt”, vertelt Jansen. Met behulp van de app was Jansen in staat een record van 1.662 soorten beestjes te identificeren in één jaar. Nu, twee en een half jaar later, zit hij op 2.145 soorten. “Dit soort aantallen waren nooit bij me opgekomen. Sterker nog, dit was nooit gelukt zonder ObsIdentify en de vele gespecialiseerde vrijwilligers die binnen Waarneming.nl vrijwillig hun kennis delen.” Het fotograferen van de insecten en andere beestjes met een mobiel was genoeg om te weten welke familie of soort hij zag. Zo nu en dan vulde Jansen de mobiele foto’s aan met zijn spiegelreflexcamera. Hij heeft nooit iets mee naar huis genomen om het onder de microscoop te leggen. “Als ik dat gedaan zou hebben, verzamelen en bestuderen onder een microscoop, zou het totale aantal soorten nog veel hoger zijn geweest.”

Jansen is van mening dat je door zo’n biodiversiteitssafari anders omgaat met wat er allemaal om je heen is. Vervolgens kun je tot bijzondere inzichten komen. “Denk bijvoorbeeld aan de relatie tussen boerenwormkruid met de wormkruidbij, galmug en de parasitaire wespen. En heb je weleens beseft dat er niet een ‘regenworm’ is, maar dat er verschillende soorten regenwormen zijn?” Jansen in elk geval niet. Hij is erg te spreken over zijn ervaring. “Mijn conclusie is: zet ook inheemse planten in de tuin en let op wat je allemaal vindt aan leven, ook in de soms simpelste tuin. Het heeft mijn ogen geopend op een positieve manier.”

Tekst: Justin Jansen, Naturalis Biodiversity Center
Foto’s: Justin Jansen (leadfoto: de vijver van Justin Jansen)