Zelf aan de slag tegen de eikenprocessierups

Het doel: natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups helpen, om deze zomer kriebelbulten te voorkomen. De meest gebruikte aanpak tot nu toe: kneitersveel mezennestkasten ophangen want mezen eten rupsen. Een mooie eerste stap, maar er moet nóg wat gebeuren om dat te laten werken, dus aan de slag!

Gedachtenexperiment

Doe even mee met dit gedachtenexperiment voor begrip van de mezen-tegen-eikenprocessierupsen-situatie. Stel, u moet voor de komende maanden kiezen uit een bed dat op een lege vlakte staat, of een bed dat in een hut staat, met stromend water, naast een buurtwinkeltje, met wat buren. Uitgemaakte zaak, of niet?

Zo is het voor vogels ook. Alleen een nestkast en verder niks, dat werkt niet. Ze hebben dichte bomen en struiken nodig (de hut), vers water (het water), bloeiende bloemen die insecten trekken en zaden leveren (de winkel) en de mogelijkheid een geschikte partner te vinden (de buren).

Ezelsbruggetje: vogels willen de vier V’s: veiligheid, voedsel, voortplanting en variatie.

Goed aanpakken

Als we het goed aanpakken is de eikenprocessierups over een paar jaar niet weg, maar is de overlast ervan wel drastisch verminderd. De gemeenten moeten flink aan het werk met bermen en groenstroken, maar iedere tuinbezitter kan helpen, u ook. Goed om daarbij in gedachten te houden dat niet alleen zo’n vijftien verschillende vogelsoorten, maar ook veel insecten, spinnen en vleermuizen de eikenprocessie-eitjes, -rupsen, -poppen of -vlinders eten of parasiteren. Dat biedt mogelijkheden.

Vogels, maar ook insecten en vleermuizen eten of parasiteren eikenprocessie-eitjes -rupsen, -poppen of -vlinders.

Help natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups

Vier tips om vogels en insecten (de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups) te helpen:

1. Plant verschillende soorten dichte of stekelige struiken (liefst met bessen). Vogels vinden er voedsel en veilige plaatsen om te broeden of te rusten. En de struiken vormen leefgebied voor insecten.
2. Graaf een vijvertje of zet een platte waterschaal neer, als drinkplaats voor vogels en insecten.
3. Zorg voor verschillende soorten bloeiende planten in uw tuin. Of, als u gemeenteambtenaar bent: zorg voor bloemrijke bermen en parken die insectenvriendelijk worden beheerd. Zie hiervoor de brochure Kosten en baten bijvriendelijk beheer (pdf; 5,6 MB). Bloemrijke tuinen en bermen bieden leefgebied aan talloze insecten en daarmee voedsel voor vogels.
4. Is het leefgebied geschikt voor vogels? Dus: staan er verschillende soorten struiken en bloeiende planten? Hang dan een paar nestkastjes op voor tuinvogels, bijvoorbeeld koolmezen, omdat hun invliegopening geschikt is voor meerdere vogelsoorten. Tips voor het ophangen van nestkasten vindt u hier.

Stuur informatie aan uw gemeente

Stuur deze informatie door aan uw gemeente. Natuurlijk doet de gemeente veel meer dan natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups stimuleren, maar hopelijk is of wordt het wel onderdeel van hun beleid. Dan zijn er namelijk minder maatregelen nodig waar ook andere vlindersoorten onder lijden.

Leidraad voor eigenaren van eiken

Het Kenniscentrum Eikenprocessierups heeft een leidraad ontwikkeld voor eigenaren van eiken (pdf; 6,6 MB). In deze leidraad staan bovenstaande tips benoemd, algemene informatie over de eikenprocessierups, de gevolgen voor de gezondheid, alle mogelijke maatregelen, maar ook de tot nu toe bekende natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups. Hieronder een lijstje om u een idee te geven. In de leidraad vindt u specifieke soorten en Latijnse namen.

Natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups

Welke soorten in uw buurt?

Bent u benieuwd welke vogelsoorten in uw buurt voorkomen? Ga dan naar Mijnvogeltuin.nl, doe de postcode-vogelcheck en ontdek wat u voor deze soorten kunt doen. Houd de lijst even naast de lijst van eikenprocessierups-eters, dan weet u welke vogels u extra moet verwennen.

Tekst: Jeanet van Zoelen, Vogelbescherming Nederland
Foto's: Shutterstock; Pixabay