Van dromen en ambities tot verbetering water en natuur bij Etten-Leur

De partijen zijn het eens over de gewenste natuurdoeltypen, oftewel over wat voor soort natuur ze in welk deel van het gebied willen realiseren. Dit is aangegeven op de ambitiekaart (pdf; 13,3 MB). Deze ambitiekaart is vastgelegd in het provinciale Natuurbeheerplan. Het is een ambitie. Er is dus nog niet exact bepaald hoe de gronden ingericht moeten worden en wat er aan de waterhuishouding moet veranderen. Wel is duidelijk dat de afwatering van de landbouwgronden om het gebied heen geleid wordt. En er komen lokale maatregelen om de waterstanden te verhogen.

Gewenste natuurdoeltypen

De werkzaamheden vinden plaats in de natuurgebieden ten noorden van Prinsenbeek en Etten-Leur ter hoogte van de gebieden Weimeren, Strijpen/De Berk en Kelsdonk/Zwermlaken. De gewenste natuurdoeltypen zijn:

• Deelgebied Weimeren: Groot robuust moeras- en waterplassengebied, waar de natuur de ruimte krijgt om zich te ontwikkelen.

• Deelgebied Strijpen/de Berk: Kleinschalig landschap, waarbij vochtige graslanden worden omringd door bos en singels.

• Deelgebied Zwermlaken/Kelsdonk: Behoud van het cultuurhistorisch verkavelingspatroon, waarbij vochtig grasland wordt afgewisseld met sloten, bossen, natuurakkers en frikken. Frikken zijn in de 18e en 19e eeuw ontstane natte bosjes door het winnen van turf.

Droombeeld Weimeren

Vanuit de ambitiekaart werkten de samenwerkende partijen de wensen voor Weimeren al verder uit, omdat ze hier eerder starten. Met dit droombeeld (JPG; 0,7 MB) ontstaat er meer gevoel bij wat er nodig is om deze ambitie waar te maken. En kan het gesprek plaatsvinden over hoe het gebied er straks uit gaat zien. Met ideeën en input van betrokkenen maken ze dit droombeeld compleet.

In Weimeren is het mogelijk om één grote, robuuste natuureenheid te realiseren. Eén grote polder, die al wordt ingezet voor waterberging en waarbij het mogelijk is om waterbeheer te gaan voeren gericht op bijzondere natuur. Dit deel van Brabant is speciaal aangewezen om de natuur te versterken. Hierbij wordt uiteraard rekening gehouden met recreatie en cultuurhistorie; het gebied blijft dus beleefbaar. Daarnaast wordt de biodiversiteit vergroot en is er meer afwisseling in heel Noordrand Midden qua type natuur; een toevoeging van bijzondere natuurwaarden in Breda en omgeving. Niet meer van hetzelfde, maar verhogen van de biodiversiteit. De wens is om er moeras en waterplassen begeleid door laagveenbos, ruigtevelden en kruiden- en faunarijke grasladen te realiseren. De waterhuishouding moet daarvoor worden aangepast en er zal grond worden afgegraven. Er wordt bij de inrichting een koppeling gemaakt met andere maatschappelijke opgaven, zoals het opvangen van water in Weimeren en het verbeteren van de regionale kering. Hierbij functioneert het gebied als natuurlijke klimaatbuffer. Met het creëren van moeras kunnen in de toekomst zomaar roerdompen, blauwborsten en wellicht op termijn otters gespot worden. Weimeren ligt in het verlengde van Rooskensdonk en de 4e Bergboezem langs de Mark. Ze grenzen daarmee aan elkaar, wat goed is voor weidevogels in verband met het voedselaanbod.

Het streven is om vrijkomende grond zoveel mogelijk opnieuw te benutten in de directe omgeving, bijvoorbeeld voor de dijkverbeteringswerkzaamheden of voor het ophogen van nabijgelegen landbouwgronden. Staatsbosbeheer ziet mogelijkheden om het vrijkomende veen uit Weimeren toe te passen. In samenwerking met een marktpartij kan het worden benut als zeer specifieke teelgrond, waarmee het veen ook duurzaam wordt afgezet.

Planning

Voor de grondverwerving is ongeveer twee jaar gepland, tot half 2021. Na inschrijving op de ruilgronden vonden gesprekken plaats met de geïnteresseerden. Ook worden er verkennende gesprekken gepland met grondeigenaren in het gebied. In de tweede fase worden de gronden binnen het Natuurnetwerk Brabant gepubliceerd om zo een geschikte eindbeheerder voor deze gronden te vinden.

Wanneer de inrichting van het gebied start, is nog niet te zeggen, omdat dit afhankelijk is van meerdere factoren, zoals voortgang grondverwerving, uitvoering MER, verkrijgen van vergunningen, et cetera.

Particulier natuurbeheer

Binnen dit natuurproject is particulier natuurbeheer mogelijk. Bij interesse in particulier natuurbeheer kunt u contact opnemen via noordrandmidden@brabantsedelta.nl. Samen kijken we naar de mogelijkheden gekeken. Het Groen Ontwikkelfonds Brabant regelt hiervoor de subsidies.

Meer informatie

Het Natuurnetwerk Brabant is onderdeel van het Natuurnetwerk Nederland. Het is een netwerk van deels bestaande en deels nieuwe natuurgebieden, die door ecologische verbindingszones met elkaar verbonden zijn. Hierdoor kunnen dieren zich makkelijker verplaatsen tussen verschillende natuurgebieden. Dit bevordert de biodiversiteit.

Meer informatie over natuurproject Noordrand Midden is te vinden op www.brabantsedelta.nl/noordrandmidden.

Het project Noordrand Midden wordt mede mogelijk gemaakt door subsidie van het Groen Ontwikkelfonds Brabant.

Tekst: Saskia Meijs, Provincie Noord-Brabant
Foto's: Waterschap Brabantse Delta (leadfoto: roodborsttapuit)