Nieuw: waterbuffels in de Noordwaard

Herinrichting Noordwaard

De afgelopen 5 jaar heeft Rijkswaterstaat in het kader van Ruimte voor de Rivier de Noordwaard bij Werkendam ingericht als overstromingsgebied. Hierdoor kan bij piekafvoer het niveau van de rivier de Merwede met wel 30 centimeter verlaagd worden. Dit vergroot niet alleen de veiligheid voor steden als Werkendam en Gorinchem, maar biedt ook volop kansen voor de natuur. Afgelopen winter bivakkeerden al duizenden vogels in de Noordwaard. Daarnaast komt er dagelijks vanuit het zuiden eb en vloed het gebied binnen. Voor een goede doorstroming is het echter zaak dat met name in de winter de vegetatie niet te veel weerstand op het water uitoefent. Die dient dus laag te blijven.

Natuurlijke begrazing Noordwaard

In de laagste delen van de Noordwaard: de Kooiwaard, kleine Eijerwaard en Muggenwaard introduceert FREE Nature samen met Gebr. van Kessel BV. en Bureau Waardenburg verschillende soorten grote grazers. Koniks gaan zorgen voor kort afgegraasde graslanden terwijl Schotse Hooglanders opkomende bomen en struiken snoeien. Voor de natste delen is de waterbuffel ideaal. Samen gaan zij het landschap hier vormen. 

Waterbuffels

Ooit, voor de laatste ijstijd zo’n 126.000 jaar geleden, kwamen er nog wilde waterbuffels voor in Nederland. Tegenwoordig kennen we waterbuffels in Europa vooral als landbouwhuisdier in onder andere de Balkan. Ook in Nederland zijn er een achttal buffelboeren, zij produceren onder andere buffelmelk, -kaas en -vlees. Inzet van waterbuffels puur als natuurlijke begrazer is nieuw. Minder bekend is dat wilde waterbuffels zo’n 5.000 jaar geleden o.a. nog voorkwamen in landen als Hongarije.

De waterbuffels in de Noordwaard kunnen dieper doordringen in de meest moerassige delen. Hier eten ze onder andere van het riet, maar ook opkomende wilgen gaan smakelijk naar binnen. Andere grazers als de Schotse Hooglanders weten deze delen minder goed te bereiken. De komende weken staan de waterbuffels nog op een afgezet gedeelte van de Kooiwaard waarna ze geleidelijk worden losgelaten en zo het gehele gebied van ruim 400 hectare beschikbaar krijgen. Als het gebied ’s winters overstroomt halen we de dieren, net als de Schotse Hooglanders en koniks, tijdelijk weg om, direct nadat het water gezakt is, de dieren weer zo snel mogelijk terug te brengen.

Tekst en foto's: Roeland Vermeulen, FREE Nature