Kruipende kwal?

Bericht uitgegeven door Ecomare [land] op [publicatiedatum]

Kunnen kwallen kruipen? Dat vraag je je toch even af wanneer je naar de foto kijkt die Ecomaremedewerkster Sytske Dijksen maakte van een zeepaddenstoel met een spoor dat door het dier zelf lijkt te zijn gemaakt. Kwallen zwemmen zelfs nauwelijks, dus hoe zouden ze zich op het land moeten voortbewegen? Het was dus op zijn zachtst gezegd een fascinerende foto.

Wind en water
Wanneer je goed kijkt kun je zien dat het spoor niet gemaakt is door een kruipende kwal, maar door de wind en het ondiepe water. Samen stuwden zij het aanspoelende dier steeds verder het strand op. Zo ontstond tussen de regelmatige golfribbels een rechte lijn, met de breedte van de kwal. Precies een kruipspoor dus.

Plankton
Kwallen zijn holtedieren die het grootste deel van hun leven met de stroming mee door het water zweven. Ze kunnen zich maar beperkt actief voortbewegen. Dit doen ze door de klokvormige hoed samen te trekken. Omdat kwallen niet tegen de zeestroming in kunnen zwemmen horen ze bij het dierlijk plankton.

Vast
Tijdens het eerste deel van hun leven zweven kwallen niet. Dan zitten ze vast aan de ondergrond en heten ze poliep. Uit deze poliepen groeien na verloop van tijd kleine kwalletjes die zich afsnoeren van de poliep. Vanaf dat moment ontwikkelen de kleine kwallen zich snel en zweven ze los in het water. Omdat ze zich vanaf dat moment laten meevoeren met de stroming is van de meeste kwallen onbekend waar ze precies vandaan komen. Van die soorten is de vastzittende poliep nog nooit gevonden. Dat is ook zo bij de zeepaddenstoel.

De laatste kwal
Langs de Nederlandse kust leven vijf soorten kwallen: oorkwal, blauwe haarkwal, rode haarkwal, kompaskwal en zeepaddenstoel. Zeepaddenstoelen zijn de laatste kwallen van het seizoen. Begin november lagen er nog heel wat op het strand, waarvan enkele vrij grote. Eén exemplaar had zelfs een doorsnee van meer dan een halve meter. Dat zou je nog wel een reuzenkwal kunnen noemen! En als de winter weer net zo zacht is als vorig jaar kunnen de kwallen die overleven nog veel groter worden…

Meer weten?
In de digitale encyclopedie van Ecomare kun je meer lezen over zeepaddenstoelen en andere kwallen.

Tekst: Ecomare
Foto: Foto Fitis, Sytske Dijksen