Nederlandse flora breidt uit
FLORONBericht uitgegeven door FLORON op maandag 14 juni 2010
We kennen allemaal de alarmerende berichten over de achteruitgang van onze flora. Deze is zeker gaande, en we moeten ons ook zeker zorgen maken over ons natuurlijke erfgoed. Maar wist u ook dat er in Nederland jaarlijks meer soorten lijken bij te komen dan te verdwijnen? Een interessant verschijnsel , want bij u om de hoek kan zomaar een nieuwe soort opduiken. Het Frans walstro is zo'n voorbeeld.
De Aalbersestraat in Alkmaar: aan de ene kant naoorlogse wederopbouwwoningen (portiekflats), aan de andere kant stadvernieuwingswoningen. Aan beide zijden staan geparkeerde auto’s. Dergelijke straten hebben we volop in Nederland. Toch heeft de Aalbersestraat iets bijzonders. Voor al zeker het derde achtereenvolgende jaar groeien daar tientallen exemplaren van het Frans walstro (Galium parisiense). Kijk, en dát kunnen heel veel 'gewone' straatbewoners weer niet zeggen, want er zijn maar enkele waarnemingen van Frans walstro bekend. Het is echter heel goed mogelijk dat in andere straten ook weer andere, eventueel zeldzame, nieuwe soorten staan.
Frans walstro heeft zijn natuurlijke areaal in Zuid- en Midden-Europa, waar hij in grote gebieden algemeen is. De soort is nauw verwant aan ons Kleefkruid (Galium aparine) en lijkt hier zelfs een armoedige uitvoering van te zijn. De zaadjes haken makkelijk aan kleding of kampeerspullen. Een uitgeklopte automat, of een uitgeschudde tent, wie zal het zeggen wat Frans walstro de Aalbersestraat binnen heeft gebracht?
De laatste editie van 'Heukels' flora van Nederland' (2005), de wetenschappelijke flora, telde maar liefst 151 soorten meer dan de editie daarvoor (1996). Interessant is dat de meeste van deze nieuwe soorten worden gevonden in een stedelijk milieu. Tal van oorzaken kunnen echter ten grondslag liggen aan deze flora-uitbreiding. Mensen reizen meer en nemen zo (on)bewust zaadjes mee, het klimaat warmt op, nieuwe soorten komen mee met zaai- en plantgoed dat steeds ruimer verhandeld wordt, ons land versteent meer en meer, etcetera.
Wie meer wil weten over dit onderwerp vindt informatie in het prachtige 'Stadsplanten, veldgids voor de stad' (2004) van Ton Denters. Overigens staat ons Frans walstro daar niet in. Met de huidige ontwikkelingen zijn er sinds het uitkomen van die gids al weer ruim 80 soorten bij gekomen in Nederland.
Tekst en foto’s: Gertie Papenburg, FLORON