Grote kaardenbol slaat op hol

Bericht uitgegeven door stichting FLORON op maandag 21 december 2009

Ook aan ‘gewone’ soorten zijn soms bijzondere dingen te ontdekken. Zo werd onlangs een Grote kaardenbol gespot waar de zaden al in de oude bloeiwijze ontkiemden.

Vroeger kwam Grote kaardenbol (Dipsacus fullonum) vooral voor langs de grote rivieren, langs de kust en in Zeeland. De soort heeft een voorkeur voor verruigde, voedselrijke, kalkhoudende grond. Tegenwoordig wordt Grote kaardenbol ook vaak opzettelijk door de mens uitgezaaid en zo verder verspreid. Hij is de laatste jaren dan ook veel algemener geworden, vooral in de buurt van bebouwing. Ook in natuurgebieden is Grote kaardenbol soms massaal aanwezig, bijvoorbeeld in het Knarbos in de Flevopolder.

Grote kaardenbol is een decoratieve plant. Dat geldt in de eerste plaats voor de bloeiwijze met kleine lila bloemen. De bloei begint in het midden van de bol. Vervolgens gaan de bloemen in de ring daarboven en daaronder open. Uitgebloeide kaardenbollen doen het goed in droogboeketten. Ook dat is voor sommigen een reden om ze uit te zaaien.

De zaden van Grote kaardenbol zijn smakelijk voedsel voor vogels. Als je geluk hebt, ontdek je een kneu, groenling of putter, die halsbrekende toeren uithaalt om de zaden te bemachtigen. Blijven de zaden langer zitten, dan blijkt zich een bijzonder fenomeen voor te kunnen doen, zoals blijkt uit de foto. De zaden van de kaardenbol zijn in de bol ontkiemd, mogelijk door het warme en vochtige weer eind november. Inmiddels zal het winterweer waarschijnlijk wel een eind hebben gemaakt aan deze vroegtijdige opleving.

Tekst: Egbert de Boer en Wout van der Slikke, FLORON
Foto: Hetty Verstraaten