Voor- en nazomeren met herfsttijloos

Bericht uitgegeven door stichting FLORON op woensdag 9 september 2009

‘Herfsttijloos’, een geschikte plantennaam voor in het nationaal dictee. Wie nu op zoek gaat naar deze mooie nazomerbloeier kan met eigen ogen vaststellen dat de stijl niet ontbreekt. Het zijn er zelfs drie. Een stijlvol plantje dus, dat zich van het jaargetijde niets lijkt aan te trekken. Kortom tij(d)loos.

Herfsttijloos is een krokusachtige plant met lila, soms roze tot witte, bloemen. De bloeitijd van deze soort ligt in de periode september-oktober. Ongebruikelijk voor een knolgewas in onze streken; dat zijn namelijk vrijwel allemaal uitgesproken voorjaarsbloeiers. In het voorjaar kun je wel terecht voor de bladen van deze soort, die nu - in de bloeitijd – ontbreken.

Wie zeker wil zijn dat hij niet met een laatbloeiende krokussoort van doen heeft, kan de meeldraden tellen. Bij herfsttijloos zijn dat er zes, bij krokussen drie. Ook de vorm van de stijl is anders. Bij krokussen is deze waaiervormig verbreed, bij herfsttijloos niet. Herfsttijlozen worden dan ook als een aparte familie (Colchicaceae) onderscheiden, terwijl krokussen tot de lissenfamilie (Iridaceae) worden gerekend.

Herfsttijloos is in ons land een bedreigde plantensoort. De meeste vindplaatsen liggen in Zuid-Limburg en in het zuidoosten van Brabant op de grens met de Belgische Kempen. Daarnaast zijn er tal van kleinere vindplaatsen verspreid over het land. In sommige gevallen gaat het daarbij ook om verwilderde tuinplanten, want zoals veel bolgewasssen is ook herfsttijloos in cultuur gebracht.

Wie de soort aantreft doet er goed aan de melding door te geven, want vanwege zijn bedreigde status is herfsttijloos opgenomen in het verspreidingsonderzoek van FLORON (zie voor meer informatie www.floron.nl en klik op verspreidingsonderzoek).

Tekst: Wout van der Slikke, FLORON
Foto: K. Kreutz