Zeevenkel verovert kust
FLORONBericht uitgegeven door stichting FLORON op maandag 2 november 2009
Veel zeldzame plantensoorten gaan in aantal achteruit, maar een enkeling is bezig met een opmars. Zo krijgt Zeevenkel, een fraaie schembloem uit de kuststreek, juist op steeds meer plaatsen vaste voet aan wal. Het warmer wordende klimaat helpt daarbij.
Zeevenkel is een mediteraan-atlantische soort. We vinden deze groene schermbloemige in de kustgebieden van de Middelandse Zee, de Zwarte Zee en West-Europa. Daar komt de soort vooral voor op rotskusten. Ook op de Nederlandse zeedijken en op zandige vloedmerken vond Zeevenkel vanaf het begin van de 20e eeuw een geschikte vestigingsplaats. Toch breidde het aantal Nederlandse vindplaatsen zich in de afgelopen eeuw niet verder uit dan een stuk of twintig.
In de jaren negentig werden diverse nieuwe vindplaatsen van Zeevenkel gemeld. FLORON nam daarop de soort vanaf 2003 mee in het Bijzondere Soorten Project. Vrijwilligers onderzochten vindplaatsen uit eerdere jaren en keken ook gericht uit naar nieuwe vindplaatsen. De resultaten van die inventarisaties bevestigen nu het vermoeden dat de soort zich de laatste tijd steeds verder uitbreidt. Het aantal vindplaatsen blijkt de afgelopen jaren sterk toegenomen, waardoor nu meer dan 40 groeiplaatsen bekend zijn. Een verdubbeling van het aantal dat ons bij de start van het project bekend was! Vooral in Zeeland en langs de Afsluitdijk werd een groot aantal nieuwe plekken ontdekt.
De uitbreiding van Zeevenkel lijkt voor een belangrijk deel toe te schrijven aan het warmer wordende klimaat. Met de mildere winters neemt de overlevingskans van deze soort aanzienlijk toe. Ook de vele dijkwerkzaamheden lijken de soort in de kaart te spelen. Zeevenkel gedijt namelijk ook goed op onze ‘rotskusten’ van basalt en beton, vooral als er een verse zandige ondergrond bij is. De uitbreiding in Nederland staat niet op zichzelf. Ook van de Belgische kust werden de afgelopen jaren nieuwe vindplaatsen gemeld.
Tekst en foto: Wout van der Slikke, FLORON