Favoriete zoogdier van Nederland is…

Bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging op maandag 27 april 2009

Het favoriete in het wild levende zoogdier van Nederland is bekend: de eekhoorn, dat meldden het natuurtijdschrift Grasduinen en de Zoogdiervereniging gister live in de uitzending van Vroege Vogels Radio. De egel eindigde op plaats twee en de vos veroverde de derde plek. Het is voor het eerst dat in Nederland zo’n grootschalige verkiezing gehouden werd.

In februari startten Grasduinen en de Zoogdiervereniging de zoektocht naar het leukste, aantrekkelijkste en meest bijzondere zoogdier van Nederland. 2.267 stemmen later is de balans opgemaakt: met 379 stemmen is de eekhoorn de overtuigende nummer 1. De egel staat ook op het podium met 232 stemmen. Ondanks zijn stekeltjes blijkt dit toch een heel aaibaar zoogdier. Op een verrassende derde plaats staat de vos, met 179 stemmen. Een echte opsteker, want dit dier kampt nogal eens met een slecht imago.

De complete uitslag
1. Eekhoorn (379), 2. Egel (232), 3. Vos (179), 4. Ree (167), 5. Zeehond (151), 6. Edelhert (134), 7. Otter (122), 8. Konijn (118), 9. Das (84), 10. Tuimelaar (73), 11. Vleermuizen (58), 12. Hazelmuis (51), 13. Bever (49), 14. Haas (48), 15. Hamster (46), 16. Boommarter (45), 17. Wild zwijn (44), 18. Damhert (40), 19. Hermelijn (40), 20. Mol (24), 21. Bunzing ( 22), 22. Huismuis (20), 23. Wezel (16), 24. Rat (13)

Waarom de gewone schaduwstaart – de letterlijke vertaling van de Latijnse naam van de inheemse rode eekhoorn – gewonnen heeft, is natuurlijk speculeren. In ieder geval scoort hij hoog op de criteria die volgens wetenschappers bepalen waarom mensen het ene dier aantrekkelijker vinden dan het andere: platte snoet, zachte vacht, grote ogen. Verder veroorzaakt hij geen schade of overlast. En de eekhoorn heeft natuurlijk een uniek geheim wapen: waar de lange, kale staart van de rat vaak vies gevonden wordt, vormt de pluimstaart van de eekhoorn een uiterst aaibaar handelsmerk.

Tel daarbij op dat de eekhoorn, net als de egel, een van de weinige zoogdieren is die je wel eens in park, bos of tuin tegenkomt, en de magie is goed te begrijpen. Daarbij heeft de eekhoorn ook nog zijn mooie, tot de vebeelding sprekende, ‘rode’ vacht. Ten slotte past de eekhoorn uitstekend in de tijdsgeest: zijn imago als spaarzaam beestje dat voorraden aanlegt voor de winter doet het kennelijk goed in deze tijden van economische crisis.

Een mooie winnaar dus, de eekhoorn. Maar niet in Engeland, waar de BBC op zoek ging naar de tien favoriete zoogdieren van de Britten. Daar kwam de eekhoorn niet verder dan plek vijf en won de otter (265 stemmen), met de egel als goede tweede. De Engelse situatie laat wel meteen de grootste bedreiging voor Nederlands favoriete zoogdier zien: de inheemse rode eekhoorn is daar vrijwel geheel verdreven door de grijze eekhoorn. Op de weinige plekken waar hij nog wel zit, worden verwoede pogingen gedaan om de rode eekhoorn te beschermen. Ook in Nederland bestaat de angst dat exoten de inheemse rode eekhoorn zullen verdrijven. De Zoogdiervereniging doet onderzoek, onder andere naar Pallas eekhoorns bij Weert, om meer inzicht te krijgen in de situatie in ons land.

Volgens kenner Vilmar Dijkstra van de Zoogdiervereniging is de Nederlandse populatie eekhoorns de laatste jaren stabiel: 'Wel zijn er zorgen over versnippering van leefgebieden. Daar waar bosjes en struwelen plaatsmaken voor wegen en beton, wordt de verspreiding van de dieren moeilijker. Dit zou wel eens de reden kunnen zijn dat de populatie die in de jaren zestig na uitbraak van het parapokkenvirus is ingeklapt, nog niet overal hersteld is.'

Tekst: Eric van Kaathoven, www.zoogdiervereniging.nl
Foto: Rollin Verlinde, www.vildaphoto.net