Waar zijn de tuinvogels gebleven?

Geen zorgen dus als u momenteel geen of 'ongezonde' vogels in de tuin ziet. Het heeft twee redenen. Eén: het broedseizoen is voorbij en er is eten genoeg, dus waarom zou je als vogel opvallen? Twee: vogels ruien nu en zijn hierdoor kwetsbaarder.

Verstopte vogels

Vogels verstoppen zich nu, want je wordt als vogel nu eenmaal sneller opgegeten als je je laat zien. Vogels zijn in het broedseizoen best gemotiveerd om dat risico te nemen: anders krijgen ze nooit jongen. In de winter laten ze zich zien als ze honger hebben en u bijvoert. Maar waarom zou je als vogel aandacht trekken als je jongen zijn uitgevlogen en er zat eten in de natuur is? Dan is in het oog lopen gevaarlijk en dient geen doel meer.

Rui: minder veren, moeilijk vliegen

Verder vallen de oude veren van vogels rond augustus uit en groeien er nieuwe aan. Dat heet ‘in de rui gaan’. Met minder veren is het moeilijk vliegen, dus dan word je nog eens extra snel opgegeten als je opvalt. De oplossing: verstoppen. Ruien kost bovendien veel energie, dus je gedeisd houden is ook daarom handig.

Kale kop en nek

De enkele vogel die u wel ziet, heeft soms een hele kale kop en nek. Het verenkleed is vaal, er steken her en der (gebroken) veren uit en de vogel heeft kale plekken. Hij lijkt ziek, maar is het niet! Zo ongezond kunnen vogels er nu eenmaal uitzien tijdens de rui. Maar na de rui zijn ze weer als herboren. Spik en span en klaar voor de winter, of om naar een ander continent te vliegen.

Waarom ruien als het zo gevaarlijk is?

Vogels zijn dus moe als ze ruien en worden sneller gepakt door een roofdier. Dat klinkt niet goed. Waarom gebeurt het dan toch ieder jaar bij alle vogels? Ook dat is simpel: hun verenkleed verslijt in een jaar. Het verslijt zo erg, dat ze niet goed meer kunnen vliegen, op temperatuur blijven of voedsel zoeken. Dat klinkt ook niet goed, dan toch maar vervangen die veren.

Niet alles valt tegelijk uit, maar soms wel snel

Bij zangvogels vallen niet alle veren tegelijk uit. Ze ruien geleidelijk, waardoor ze nog wel een beetje kunnen vliegen. Eenden en ganzen daarentegen ruien heel snel. Natuurlijk valt ook niet alles op één dag uit, maar wel in een periode van een paar weken. Ze kunnen dan nauwelijks of zelfs helemaal niet vliegen! Ze blijven daarom in rustige gebieden met open water, want op het water zijn ze relatief veilig.

Wanneer komen de vogels weer terug?

Als de vogels nieuwe veren hebben en het buiten koud wordt, laten ze zich weer rond het huis zien, zeker als u wat bijvoert. Tot die tijd blijft het waarschijnlijk rustig in de tuin, vooral als er veel voedsel in de natuur te vinden is. Een beetje saai, maar niet zorgelijk.

Tekst: Vogelbescherming Nederland
Foto's: Markus Varesvuo; Mark Zekhuis, Saxifraga; Martin Hierck