Natuurjournaal 13 december 2024

Elk jaar komt hij minstens eenmaal voor: vrijdag de dertiende. De eerste berichten over het geloof in deze ongeluksdag dateren van het eind van de negentiende eeuw. Vooral aan de komst van vogels werd vaak betekenis gehecht. In een eerder natuurjournaal over vrijdag de dertiende bespraken we al de zwarte kraai. Ook uilen werden gezien als dieren van de duisternis. Ze brachten de dood, rampen en ander onheil. Zwaluwen daarentegen zag men graag. Als een zwaluwpaar een nestje bouwde onder de dakgoot of de pannen van het huis of de schuur, bracht dat geluk. Ook met de komst van de ooievaar was men blij, deze was natuurlijk ook de brenger van kinderen. Geluksvogels en ongeluksvogels dus.

Er zijn mensen die een konijnenpootje bij zich dragen als geluksbrenger. Hoe dat zo gekomen is, is onzeker. Waarschijnlijk heeft de vruchtbaarheid van het konijn daarvoor gezorgd: omdat het konijn zoveel nakomelingen voortbrengt, werd hij ook geassocieerd met enthousiasme en geluk. Geluksbrenger of niet, wilde konijnen zitten nu zoveel mogelijk verstopt in hun holen. Daar blijft de temperatuur constanter dan boven de grond, en is beschutting tegen de wind. Zo’n hol wordt door ongeveer tien leden van een familie bewoond. Binnenkort begint de voortplantingsperiode alweer, die valt globaal in de periode van januari tot in juli. 

Tekst: Ineke Radstaat, Nature Today
Foto's: Hans Dekker, Saxifraga; Mark Zekhuis, Saxifraga