Veel nieuwe waarnemingen van rivierdonderpad in laag Nederland

Bericht uitgegeven door Stichting RAVON [land] op [publicatiedatum]

Binnen het door RAVON gecoördineerde Meetnet Beek- en Poldervissen is de rivierdonderpad sinds 2011 in maar liefst 222 nieuwe kilometerhokken aangetroffen. Een groot deel van deze waarnemingen werd gedaan door vrijwilligers in laag Nederland die ’s nachts met een zaklamp naar de soort op zoek gingen.

De rivierdonderpad wordt vaak gezien als een karakteristieke vissoort voor rivieren en beken, maar komt ook voor in stilstaande watertypen als meren, kanalen, vaarten en sloten. De soort heeft een voorkeur voor zuurstofrijke plaatsen, zoals oevers met veel windwerking of bij stuwtjes en bruggen waar het water enigszins stroomt. De rivierdonderpad verschuilt zich overdag onder stenen, vlonders en steigers of andere obstakels en komt ’s nachts tevoorschijn om voedsel te zoeken. In deze donkere uurtjes zijn de dieren goed waar te nemen.

De reden voor het grote aantal nieuwe rivierdonderpadwaarnemingen is de actie “Donderpad in de schijnwerper” waarbij ’s nachts in oevers met een zaklamp gezocht wordt naar rivierdonderpadden. Vanaf 2011 is sterk ingezet op het gebruiken van deze methode voor het inventariseren van de rivierdonderpad in stilstaande wateren. Zo werden in 2012 in acht provincies nachtelijke “schijnexcursies” georganiseerd.

Sinds de start van Donderpad in de schijnwerper in 2011 is de rivierdonderpad in maar liefst 222 kilometerhokken aangetroffen waar de soort voorheen nog nooit eerder was vastgesteld! Het merendeel van de nieuwe vindplaatsen bevindt zich in laag Nederland. Zo blijkt de rivierdonderpad in de omgeving van Amsterdam in bijna elk water met stenig substraat voor te komen tot in de Amsterdamse grachten aan toe.
Waarschijnlijk betreffen de nieuwe waarnemingen geen areaaluitbreiding, maar is de soort hier al lange tijd aanwezig. De zaklampmethode werkt in de stilstaande wateren van laag Nederland gewoon veel beter dan andere methoden zoals het schepnet of elektrovisserij.

Opmerkelijk genoeg werd de rivierdonderpad op veel plaatsen waar exotische grondelsoorten als de zwartbekgrondel en de Kesslers grondel de afgelopen jaren verschenen niet meer aangetroffen. De soort lijkt hier weggeconcurreerd te worden door deze exotische grondelsoorten die een vergelijkbare habitatvoorkeur hebben.

Tekst: Jan Kranenbarg & Richard Struijk, RAVON
Foto's: Jelger Herder, RAVON