Houtzwammen verschijnen

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging op zaterdag 25 juli 2009

Hoewel de afgelopen weken meer dan genoeg regen is gevallen, zijn er nu, midden in de zomer, nog maar weinig paddenstoelen te zien. Maar regen of geen regen, houtzwammen beginnen dan altijd voorzichtig tevoorschijn te komen.

Paddenstoelen hebben veel vocht nodig voor hun ontwikkeling en daarom laten veel soorten zich alleen in de herfst zien. Toch zijn midden in de zomer al de eerste tekenen van de herfst zichtbaar, Houtzwammen starten vroeg en het begin van hun vruchtlichamen is nu al zichtbaar. Dit gebeurt bij droge en bij natte zomers. Houtzwammen zijn namelijk in staat het benodigde water te onttrekken aan het hout waar ze op groeien. Ook in drogere periodes in de zomer groeien ze gestaag door.

Het verschijnen van houtzwammen aan een boom luidt het verval en het einde van de boom in. Een gezonde boom wordt echter niet zo maar aangetast. Vaak zijn beschadigingen zoals wegwerkzaamheden, soms jaren geleden, de oorzaak van de aantasting en is er weinig aan te doen als de zwammen verschijnen. Ook bomen die verzwakt zijn door ouderdom of slechte levensomstandigheden kunnen aangetast worden door houtzwammen. Niet bij alle houtzwammen is het nodig onmiddellijk naar de zaag te grijpen. Vooral als de houtzwammen zich hoger op de stam bevinden kan het jaren duren voordat het hout dusdanig is aangetast dat ingegrepen moet worden.

Er zijn soorten houtzwammen die éénjarig zijn maar ook soorten waar elk jaar als een jaarring een nieuw stuk aangroeit en die elk jaar groter worden. Een dode boom met houtzwammen is een fraai gezicht en de houtzwammen kunnen, als ze voldoende tijd gegeven wordt, zeer groot worden. Dode bomen worden in bossen tegenwoordig minder snel verwijderd. In sommige bossen worden ook dikke stammen achtergelaten. Zo’n bos geeft bij de bezoeker het gevoel van een oerbos. Vooral op de Veluwe zijn hier en daar stukken bos te vinden waar deze stammen langzaam vergaan. In deze bossen zijn de houtzwammen op hun mooist te zien.

Tekst & foto’s: Menno Boomsluiter, Nederlandse Mycologische Vereniging