Strikkenpatrouille: de zoektocht naar stille moordenaars van wilde dieren

Valstrikken zijn stille en onzichtbare moordenaars en een zeer wrede vorm van stroperij. Stropers gebruiken allerlei soorten materiaal waarmee een strop kan worden gemaakt en plaatsen ze bij paden en struikgewas waar veel dieren langskomen. Eenmaal gevangen dieren maken geen schijn van kans en staat een pijnlijke dood te wachten.

Op strikkenpatrouille met rangers en experts van Cape Leopard Trust, Cape Nature en de Drakenstein Municipality Conservation Division, blijkt dat deze vorm van stroperij niet alleen in de afgelegen wildernis plaatsvindt, maar ook op nog geen veertig minuten van het stadscentrum.

Bezaaid met valstrikken en karkassen

Tegen 7.30 uur ging de strikkenpatrouille de steile, rotsachtige flank van Paarl Rock op, waar inheemse diersoorten leven zoals de rotshyrax, kleine antilopen zoals de Kaapse duiker, de Kaapse grijsbok en de steenbok, stekelvarkens, bavianen, caracals en luipaarden.

De rangers en experts kamden het dichte struikgewas uit en wisten in totaal 29 wildstrikken te verwijderen in een gebied van nog geen 500 hectare. 

Tijdens een tweede zoektocht later die ochtend werden helaas vier kadavers gevonden in het struikgewas bij een commerciële wijngaard. De drie Kaapse duikers en een Kaapse grijsbok zaten vast in een gebied van nog geen 500 vierkante meter dat vergeven was van valstrikken.

Ondraaglijk lijden en een zinloze dood

Begin 2022 werden een luipaard (door IUCN als kwetsbaar geclassificeerd), dat Paarl Rock Nature Reserve vermoedelijk als leefgebied had, en een caracal door een wildstrik gedood. De caracal zat vast in een strop en moest worden geëuthanaseerd om hem uit zijn lijden te verlossen.

Privéterreinen, zoals landbouwgronden en de beroemde Kaapse wijngaarden, grenzen vaak aan beschermde gebieden. Zo ook het paardensportcentrum Klein Landskroon, dat aan het Paarl Mountain Nature Reserve grenst. Hier hebben de eigenaren onlangs een Kaapse duiker aangetroffen in een strik. De hond van het gezin raakte zwaar gewond nadat hij twee keer in een strik op hun terrein vast kwam te zitten. Zijn baasjes kwamen op zijn angstige gejank af, wat zijn leven heeft gered.

Uit een in 2017/2018 door Cape Leopard Trust uitgevoerd onderzoek onder strikkenjagers is gebleken dat de dieren veelal worden gevangen voor bushmeat, soms voor hun huid en soms voor gebruik in traditionele medicijnen.

Wat het geheel nog tragischer maakt, is dat strikken vaak niet worden gecontroleerd als ze eenmaal zijn geplaatst. Hierdoor sterven wilde dieren een zinloze dood, omdat ze nooit worden geconsumeerd of gebruikt.

Tijdens de patrouille kwam men dieren tegen die op de wreedst mogelijke manier aan hun einde waren gekomen en gewoon lagen weg te rotten.

Snelle actie nodig

Het materiaal dat voor deze valstrikken wordt gebruikt, is in overvloed aanwezig. Denk aan oude landbouwhekken die door nieuwe worden vervangen zonder dat het oude draad veilig wordt verwijderd. Denk aan staven en steunen om de wijnstokken omhoog te houden en perstouw voor het binden van hooibalen. Met al deze materialen kunnen effectieve strikken worden gemaakt. 

Per maand worden meerdere strikkenpatrouilles uitgevoerd in de omgeving van Kaapstad, waarbij het aantal valstrikken dat wordt opgespoord en verwijderd, kan oplopen tot over de 150.

Het is een race tegen de klok om wilde dieren tegen deze vorm van stroperij te beschermen. Daarom heeft IFAW de handen ineengeslagen met Cape Leopard Trust. We steunen hen in hun werk voor het behoud van roofdieren, zoeken samen naar oplossingen voor mens-dierconflicten en doen er alles aan om het illegaal doden van wilde dieren tegen te gaan.

Zo hebben we een mobiel veterinair noodteam opgezet dat samenwerkt met landeigenaren en natuurbeschermingsorganisaties. Dit team kan snel in actie komen om wilde dieren uit valstrikken te bevrijden, hun wonden te verzorgen en levens te redden.

Tekst: IFAW
Foto's: Trevor Samson/IFAW (leadfoto: Lindsay Lewis van het Paarl Mountain Nature Reserve inspecteert een valstrik tijdens een strikkenpatrouille door het natuurgebied)