De Slootjesdagen zijn terug! Onderzoek hoe gezond Nederlandse sloten zijn
Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW)"De aanwezige waterdiertjes en plantjes geven aan hoe gezond een sloot is", licht Sophia van Dam van IVN toe. "Helder water met ondergedoken waterplanten en veel verschillende waterdiertjes zorgt voor een goede biodiversiteit. Mooie insecten, zoals libellen, zijn afhankelijk van water omdat hun larven daarin leven." Maar helaas laat de kwaliteit van veel van de 330 duizend kilometer sloot die Nederland telt te wensen over. Dat bleek duidelijk uit eerdere edities van de Slootjesdagen.
Samen op pad
Het verzamelen van meer informatie is dus van groot belang. Op ruim honderd locaties in het land staan komend weekend daarom IVN Natuurgidsen klaar met schepnetjes, loeppotjes en zoekkaarten, om kinderen van 4 tot en met 12 jaar en hun (groot)ouders van alles te leren over het leven in de sloot. De kinderen helpen ondertussen mee met het belangrijke citizen science-project, door hun waarnemingen vast te leggen op een speciaal telformulier. Op ivn.nl/slootjesdagen kun je dat vinden en daar staat hoe je je resultaten kunt invoeren.
Dit jaar kunnen ook basisscholen meedoen aan de Slootjesdagen. Door duizend basisscholen is er al een speciaal lespakket gedownload voor de leerlingen van groep 6 tot en met 8. Meesters en juffen kunnen dan samen met hun leerlingen op pad om de slootjes in de buurt te ontdekken en te onderzoeken.
Extra belangrijk
De vorige editie van de Slootjesdagen was in 2019. Toen telden de deelnemers vooral veel bootsmannetjes en watermijten in de sloten, en werd het mooiste slootje aangetroffen op het eiland Tholen in Zeeland (cijfer 9,1). Vorig jaar gingen de Slootjesdagen als gevolg van de coronapandemie niet door. Voor het wetenschappelijk onderzoek is deze zevende editie daarom extra belangrijk. Ook al omdat de waterkwaliteit van de onderzochte slootjes van 2018 naar 2019 daalde van een 6,9 naar een 6,1. En als je bedenkt dat tijdens de Slootjesdagen toch vaak de mooiere, kwalitatief betere slootjes worden uitgekozen, dan is dit cijfer dus waarschijnlijk nog geflatteerd.
Meedoen? Dat kan naast de IVN-locaties op nog veel meer plekken. "Natuurlijk kun je ook de sloot om de hoek of je eigen vijver onderzoeken", zegt Froukje Rienks van het NIOO. Het speciale telformulier kun je aanvragen op de website van de IVN Slootjesdagen. Je kunt er dan meteen mee aan de slag.
Slootjesdagen in cijfers
- Het gemiddelde rapportcijfer voor de slootjes van 2019 was een 6,1;
- 170 waarnemingen verspreid over het hele land;
- Het mooiste slootje van 2019 lag in Zeeland, met een 9,1 als rapportcijfer voor de waterdiertjes;
- Watervlooien, muggenlarven en kikkervisjes waren er op sommige plekken zo veel, dat ze alleen te schatten in plaats van te tellen waren;
- Meest getelde waterbeestjes: bootsmannetjes (922), op de voet gevolgd door watermijten (824) en poelslakken (788);
- Waterbeestjes die in de meeste slootjes gezien zijn: 1. poelslakken (in wel 65 procent van de slootjes), 2. watermijten, 3. bootsmannetjes.
Bij het citizen science-onderzoek werken IVN en het NIOO samen met Waterdiertjes.nl, een website waar gedurende het hele jaar waarnemingen van waterdiertjes in zoet water doorgegeven kunnen worden.
Ook is er dit jaar gezamenlijk een nieuwe Nederlandse zoekkaart voor de meest voorkomende kleine waterdieren samengesteld (verkrijgbaar via IVN en aanwezig op de IVN Slootjesdagen-locaties).