Martin Nolsen

Bijzondere dieren en planten terug door herstel van heide

Provincie Utrecht
23-FEB-2019 - Zo’n 108 voetbalvelden bomen zijn er gekapt. Om de heide terug te laten keren. “Als we het bos hadden laten staan, waren de typische heidesoorten hier verdwenen,” aldus Martin Nolsen, landgoedbeheerder van Den Treek-Henschoten, net ten oosten van Utrecht. De afgelopen tien jaar is hier een lint aan heidegebieden ontstaan.

Daardoor zijn er veel dieren teruggekeerd; de zandhagedis, de groene zandloopkever en de heivlinder. Ook vogels zoals de roodborsttapuit en nachtzwaluw. En planten zoals de klokjesgentiaan en zonnedauw.

Bomen voor de productie

Het landgoed bij Leusden bestond rond 1900 voor 90 procent uit heide en werd begraasd door schapen en afgeplagd door boeren. Door de opkomst van kunstmest en synthetische stoffen werden schapenmest en wol overbodig. En daarmee ook de heide. Daarom werden op het landgoed in de loop der jaren steeds meer bomen geplant voor de productie. “Onze dennen gingen bijvoorbeeld naar de mijnen in Limburg; om de mijngangen te versterken en de mijnwerkers te waarschuwen bij instortingsgevaar, want grenen kraakt. Totdat de kolenmijnen sloten.”

Heidelandschap hersteld

Met behulp van de provincie Utrecht is het oorspronkelijke heidelandschap hersteld; door het kappen van bos en het verwijderen van strooisel en opslag van nieuwe boompjes. “We hebben de heidegebieden op het landgoed met elkaar verbonden, zodat dieren en planten een groot leefgebied hebben en zich gemakkelijk en veilig kunnen verplaatsen en voortplanten.”

Onderhoud

Het herstel van de heide is inmiddels voltooid en wordt nu beheerd en onderhouden. Er grazen schapen, maar ook is er menskracht nodig. Nolsen: “Berken en dennen willen hier graag weer groeien. Hier en daar laten we er één staan, maar de meeste halen we samen met vrijwilligers weg. Dat roept wel eens verbazing op, maar als we niets doen staat er zo weer een dicht bos en zijn we terug bij af. Als de heide eenmaal weer groeit, en dat gaat snel, zien natuurliefhebbers hoe prachtig het hier is en krijgen we complimenten.”

Meer informatie

Tekst en foto: Provincie Utrecht (leadfoto: Martin Nolsen, landgoedbeheerder van Den Treek-Henschoten)